Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2015

Όχι πια φιλανθρωπία

Δεν είμαι φιλάνθρωπος, γιατί δεν είμαι θεός ή εξωγήινος, για να είμαι φίλος του ανθρώπου.
Είμαι άνθρωπος ο ίδιος.
Η φιλανθρωπία είναι απαίσια λέξη και έκφραση. Δηλοί κάποια ελιτιστική
ανωτερότητα κάποιας ανώτερης κάστας ανθρώπων έναντι κάποιων λιγότερο προνομιούχων. Είναι λες και κάποιοι χρυσοφόροι να κάνουν χάρη στους φτωχούς πού ασχολούνται μαζί τους και να τους παρέχουν εποχιακό, ευκαιριακό ενδιαφέρον, για να νιώσουν καλά με τον εαυτό τους.
Στην εκκλησιαστική γλώσσα δεν υπάρχει η λέξη φιλανθρωπία. Φιλάνθρωπος είναι ο Θεός πού είναι έξω από τους ανθρώπους. Αντίθετα μιλάμε για αλληλεγγύη, ελεημοσύνη(μια λέξη πού σκανδαλίζει πολλούς, ενώ θα πρεπε για τους ίδιους λόγους να τους σκανδαλίζει η λέξη φιλανθρωπία), φιλαδελφία( η ευστοχότερη έκφραση για μένα), κοινωνία αγάπης.
Αυτό πού έχεις να μην το θεωρείς ιδιοκτησία, αλλά να το μοιράζεσαι με αυτόν πού δεν έχει και όχι να το χαρίζεις από θέση ισχυρού. Δεν υπάρχει μεγαλύτερος περιφρονητής για τον φτωχό από τον φιλάνθρωπο. Όπως δεν υπάρχει μεγαλύτερη παρηγοριά, γι αυτόν πού μπορεί να έρθει στην θέση του και να μοιράσει ψωμί και ενδιαφέρον μαζί του.
Αυτές τις μέρες όλοι ξαφνικά γίνονται φιλανθρωποι και δοτικοί και πλεονάζουν οι φιλανθρωπικές οργανώσεις και δράσεις.Είναι όμως σαφές υποκριτικό σε μια κοινωνία πού καταπιέζει και εκμηδενίζει το ανθρώπινο πρόσωπο οικονομικά, κοινωνικά και ηθικά, να εφευρίσκονται παγκόσμιες οργανώσεις για να αποδίδουν μετά το καλό, από κει πού τα αφεντικά τους το έχουν πρώτα στερήσει.Είναι σαν μαφιόζικο ξέπλυμα συνείδησης. Τα αφεντικά κλέβουν και οι υπάλληλοι τους ανακουφίζουν. Έτσι συντηρείται η ανισότητα και ο κλέφτης και ο φονιάς γίνεται ευεργέτης.
Γι αυτό έχω να κάνω με όλους αυτούς πού τα βάζουν με την εκκλησιαστική προσφορά και κοινωνική αλληλεγγύη. Γιατί είτε το θέλουν κάποιοι είτε όχι, η Εκκλησία ΔΕΝ έχει κανένα συμφέρον ή κέρδος να ελεεί και όμως το κάνει επειδή γράφεται στο ευαγγέλιο.
Και ας μην μιλήσει κανείς για ηθικά κέρδη και οφέλη, γιατί μπορώ να διαβεβαιώσω τον καθένα σας πώς ο φτωχός εκεί πού θα πάρει το ψωμί, εκεί θα δαγκώσει το χέρι, ενώ από κει πού θα το πάρουν θα το φιλήσει. Γιατί οι φτωχοί είναι δυστυχισμένοι, αλλά όχι άγιοι.
Είναι λοιπόν σταυρώσιμη η εκκλησιαστική ελεημοσύνη και όποιος το έχει μάθει, δεν λυπάται αλλά χαίρεται πού μοιάζει στον Χριστό σε αυτό το σημείο.

π. Παντελεήμων Kρούσκος

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2015

Άγια Νήπια... περίπου 14.000 που εσφάγισαν με διαταγή του Ηρώδη

Δια ξίφους άωρα μητέρων βρέφη,
Ανείλεν εχθρός του βρεφοπλάστου Bρέφους.
Nήπια αμφ’ ενάτην τάμον εικάδα παππάζοντα.
Όταν οι Μάγοι δεν επέστρεψαν στον Ηρώδη να του πουν που είναι ο Χριστός, ο πονηρός αυτός βασιλιάς μηχανεύθηκε άλλο σχέδιο για να εξοντώσει το Θείο Βρέφος. Είχε ακούσει ότι, σύμφωνα με τις Γραφές, τόπος γέννησης του Χριστού θα ήταν η Βηθλεέμ. Επειδή όμως δε γνώριζε ποιος ήταν ο Ιησούς αν βρισκόταν μέσα στη Βηθλεέμ η στα περίχωρα της και επειδή συμπέρανε ότι το παιδί θα ήταν κάτω από δύο χρονών, έδωσε διαταγή να σφαγούν όλα τα παιδιά της Βηθλεέμ και των περιχώρων της, μέχρι της ηλικίας των δύο ετών. Η σφαγή έγινε ξαφνικά, ώστε να μη μπορέσουν οι οικογένειες να απομακρυνθούν με τα βρέφη τους. Και οι δυστυχισμένες μητέρες είδαν να σφάζονται τα παιδιά τους μέσα στις ίδιες τις αγκαλιές τους. Η χριστιανική Εκκλησία, πολύ σωστά ανακήρυξε Άγια τα σφαγιασθέντα αυτά παιδιά, διότι πέθαναν σε μια αθώα ηλικία και υπήρξαν κατά κάποιο τρόπο οι πρώτοι μάρτυρες του χριστιανισμού. Μπορεί βέβαια να μη βαπτίσθηκαν εν ύδατι, βαπτίσθηκαν όμως, μέσα στο ίδιο ευλογημένο αίμα του μαρτυρίου τους.
Να σημειώσουμε τέλος, ότι τα λείψανα (ίσως μερικά) των Aγίων Νηπίων, βρίσκονται στην Kωνσταντινούπολη, στο Nαό του Aγίου Iακώβου του αδελφοθέου, τον οποίον ανήγειρε ο Iουστίνος.

Πηγή: http://www.diakonima.gr/

Κυριακή 27 Δεκεμβρίου 2015

Κυριακή μετά της Χριστού Γεννήσεως

Όταν αναχώρησαν οι Μάγοι, να και εμφανίζεται ο άγγελος Κυρίου στον Ιωσήφ σε όνειρο και του λέγει: «Σήκω, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και φύγε για την Αίγυπτο, και μείνε εκεί μέχρις ότου σου πω. Γιατί ο Ηρώδης σχεδιάζει να αναζητήσει το παιδί και να το σκοτώσει.Όταν ο Ιωσήφ ξύπνησε, πήρε νύχτα το παιδί και τη μητέρα του και έφυγε για την Αίγυπτο και έμεινε εκεί, μέχρις ότου πέθανε ο Ηρώδης για να εκπληρωθεί αυτό πού είπε ο Κύριος δια του προφήτου: «Από την Αίγυπτο εκάλεσα τον υιό μου».Τότε ο Ηρώδης, αφού είδε πώς τον γέλασαν οι Μάγοι, θύμωσε πολύ και έστειλε και σκότωσε όλα τα αγόρια πού ήσαν στη Βηθλεέμ και σε όλα τα περίχωρα από δυο χρονών και κάτω, σύμφωνα με τη χρονολογία, πού εξακρίβωσε από τους μάγους.Τότε εκπληρώθηκε ο λόγος πού είπε ο προφήτης Ιερεμίας: «Φωνή ακούστηκε στη Ραμα, θρήνος και κλάμα και μεγάλος οδυρμός. Η Ραχήλ κλαίει τα παιδιά της απαρηγόρητα γιατί δεν υπάρχουν πια.Όταν πέθανε ο Ηρώδης, να και φαίνεται άγγελος Κυρίου στον ύπνο του Ιωσήφ στην Αίγυπτο και του λέγει: «Σήκω πάρε το παιδί και τη μητέρα του και πήγαινε στη γη του Ισραήλ. Γιατί τώρα πέθαναν εκείνοι πού ζητούσαν τη ζωή του παιδιού.Ο Ιωσήφ σηκώθηκε πήρε το παιδί και τη μητέρα του και ήλθε στη γη του Ισραήλ. Επειδή όμως άκουσε πώς ο Αρχέλαος βασιλεύει στην Ιουδαία, αντί για τον Ηρώδη, τον πατέρα του, φοβήθηκε να πάει εκεί. Και με οδηγία πού πήρε στον ύπνο του, έφυγε και πήγε στα μέρη της Γαλιλαίας και ήλθε και κατοίκησε στη Ναζαρέτ. Έτσι εκπληρώθηκε ο λόγος του Θεού δια μέσου των προφητών, ότι θα ονομασθεί Ναζωραίος.

Σχολιασμός
Το Ευαγγέλιο της Κυριακής μετά Χριστουγέννων αναφέρεται  στις προσπάθειες του Βασιλέως Ηρώδη να επιτύχει το διωγμό ακόμη αν ήταν δυνατό και τον θάνατο του θείου βρέφους. Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Ματθαίο όταν οι μάγοι έφυγαν μετά την προσκυνησή τους  άγγελος Κυρίου παρουσιάστηκε στον Ιωσήφ και του είπε να αλλάξουν κατεύθυνση  και να πορευθούν για την Αίγυπτο ολόκληρη η αγία οικογένεια λεγοντάς του  για τα δόλια σχέδια που είχε ο Ηρώδης για το Θείο βρέφος. Έτσι  ο Ιωσήφ κάνει πράξη τα όσα του είπε ο άγγελος και φεύγουν μέσα στην νύχτα για την Αίγυπτο.
Στο μεταξύ ο Ηρώδης όταν αντιλήφθηκε ότι εξαπατήθηκε από τους Μάγους εξοργίστηκε πάρα πολύ. Αυτός ο θυμός είχε δυσσάρεστη  κατάληξη αφού μετά από δική του διαταγή , στρατιώτες   σκότωσαν όλα τα αρσενικά παιδιά που ήταν στη Βηθλεέμ και σ’ όλα τα περίχωρα και σύνορά της από δύο ετών και κάτω σύμφωνα με το χρόνο που υπολόγισε από τα λόγια των Μάγων. Τότε εκπληρώθηκε ο λόγος πού είπε ο προφήτης Ιερεμίας: «Φωνή εν Ραμά ηκούσθη, θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς· Ραχήλ κλαίουσα τα τέκνα αυτής, και ουκ ήθελε παρακληθήναι, ότι ουκ εισίν.»  
Μεταθανάτια του Ηρώδου, άγγελος Κυρίου είπε στον Ιωσήφ σε όνειρο στην Αίγυπτο: Σήκω και πάρε το Παιδί και τη Μητέρα του και πήγαινε με την ησυχία σου στην χώρα του Ισραήλ. Διότι έχουν πεθάνει πλέον εκείνοι που ζητούσαν τη ζωή του παιδιού. Και ο Ιωσήφ σηκώθηκε, πήρε το Παιδί και τη Μητέρα του και ήλθε στην Παλαιστίνη.Στο άκουσμα ότι στην Ιουδαία βασίλευε ο Αρχέλαος ένας πολύ σκληρός ηγεμόνας φοβήθηκε να πάει εκεί αλλά με νέα εντολή από τον Θεό κατευθύνθηκε προς τις περιοχές της Γαλιλαίας όπου βασίλευε ο Ηρώδης ο Αντίπας λιγότερο πιο σκληρός από τον αδερφό του Αρχέλαο. Κι έτσι  κατοίκησε στην πόλη που λεγόταν Ναζαρέτ. Για να πραγματοποιηθεί εκείνο που ειπώθηκε από τους Προφήτες, ότι ο Ιησούς θα ονομασθεί περιφρονητικά από τους εχθρούς του Ναζωραίος.
Η γέννηση τού Χριστού, όπως περιγράφεται από τον ευαγγελιστή Ματθαίο στη σημερινή περικοπή, μας δείχνει προκαταβολικά την τύχη του Μεσσία μέσα στον κόσμο. Ο νεογέννητος Χριστός ευθύς ως εισέρχεται στον παρόντα κόσμο γνωρίζει την καταδίωξη και την εχθρότητα εκ μέρους των αρχόντων. Η εχθρότητα αυτή βρίσκει τον πρώτο και κύριο εκπρόσωπό της στο βασιλιά Ηρώδη, η θηριωδία τού  οποίου μας είναι γνωστή και από τους ιστορικούς της εποχής. Παρατηρούμε λοιπόν την κακία της ανθρωπότητας εκείνο τον καιρό. Με το που γεννήθηκε ο Κύριος άρχισαν να τον διώκουν αντί να τον προσεγγίσουν με αγάπη.Πολλά τα μηνύματα είναι που πηγάζουν  και από το σημερινό ευαγγέλιο αλλά εμείς θα καταπιαστούμε  στην αναφορά  του ονόματος  «Ναζωραίος».
Στα προφητικά κείμενα δεν βρίσκουμε αυτό το το όνομα και ούτε ποιος από τους προφήτες πρώτος  το προανήγγειλε δεν γνωρίζουμε. Προφανώς υπήρχε σε κάποιο προφητικό βιβλίο το οποίο έχει χαθεί. Το προφητικό βιβλίο μπορεί να χάθηκε αλλά το όνομα «Ναζωραίος»  διεσώθηκε σαν ιερά παρακαταθήκη στην προφορική παράδοση των Εβραίων. Αυτή είχε υπόψη του μάλλον ο ιερός Ευαγγελιστής και συνδέει  στο θεόπνευστο του Ευαγγέλιο την εγκατάσταση της αγίας οικογένειας του Ιωσήφ στην Ναζαρέτ με την εκπλήρωση της προφητείας που συσχετίζει την πόλη αυτή με το όνομα «Ναζωραίος».
Κατ’αρχή η Ναζαρέτ δεν αποτελούσε μια από τις ξακουστές πόλεις της Παλαιστίνης όπως για παράδειγμα η Ιερουσαλήμ,η Βηθλεέμ,η Ιεριχώ και άλλες οι οποίες συνδέονταν άμεσα και με γνωστές προσωπικότητες της τότε εποχής αλλά και μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Αντίθετα η πόλη Ναζαρέτ είχε κακή φήμη εξαιτίας της πονηριάς και κακίας που χαρακτήριζε τους κατοίκους της. Θύμιζε περισσότερο κέντρο ειδωλολατρίας παρά κωμόπολη που γεωγραφικά ανήκει στο Ισραήλ. Χαρακτηριστική είναι εξάλλου και η απορία του Ναθαναήλ στον Φίλιππο όταν ο δεύτερος του λέει ότι βρήκαν τον Μεσσία «Ιησούν ....τον από την Ναζαρέτ» ,απάντησε «εκ Ναζαρέτ δύναται τι αγαθόν είναι;»(Ιωαν.ά 46,47,Λουκ. ΄δ 28-30). Έτσι το όνομα Ναζωραίος ήταν υποτιμητικό για όποιο το είχε έχοντας υπόψη τον ηθικό χαρακτήρα αυτής της πόλης . Σύμφωνα με μερικούς  Πατέρες της εκκλησίας  το συγκεκριμένο όνομα προέρχεται από μια εβραική λέξη η οποία σημαίνει περιφρόνηση,αναξιότητα. Άρα χαρακτηρίζει κάποιον ως ταπεινό,ανάξιο,και περιφρονημένο η λέξη αυτή.
Έτσι ο Κύριος μας έζησε μεταξύ των ανθρώπων περιφρονημένος και ταπεινωμένος. Γεννήθηκε μέσα σε ένα σταύλο. Τα βρεφικά του ενδύματα λιγοστά και φτωχά. Σαν κατάδικος και εξορισμένος διέφυγε στην Αίγυπτο για δύο έτη και  γλιτώσε με αυτό τον τρόπο  από την φονική μανία που διακατείχε τον βασιλέα Ηρώδη για αυτόν. Έμεινε φτωχός για όλη του τη ζωή, ασκούσε το επάγγελμα του μαραγκού για βιοποριστικούς μόνο σκοπούς και όχι για συγκέντρωση πλούτου.Όπως ο ίδιος έλεγε δεν είχε που να κλίνη την κεφαλή. Σύμφωνα με τον Ευαγγελιστή Ματθαίο ήταν περισσότερο άστεγος από τα πτηνά και τις αλεπούδες που στο τέλος της ημέρας θα βρούν μια φωλιά η ένα καταφύγιο για να ξεκουραστούν.(Ματθ. ή  20). Προσπάθησαν με διάφορους τρόπους  οι αρχιερείς,γραμματείς αλλά και φαρισαίοι να διαδόσουν στον κόσμο συκοφαντίες εναντίον του Κυρίου. Έλεγαν ότι είναι αμαρτωλός, παραβιάζει την αργία του Σαββάτου, «εν τω αρχόντι των δαιμονίων εκβάλλει τα δαιμόνια»,ότι είναι λαοπλάνος και καταφρονητής του λαού και των εθνικοθρησκευτικών του παραδόσεων.
Όλοι αυτοί οι υβρισμοί,οι γελοιοποιήσεις και οι χλευασμοί έφθασαν στο αποκορύφωμα τους στις αυλές των αρχιερέων ,το πραιτώριο και ο Γολγοθάς.Ακόμη και οι περαστικοί από το δρόμο του Γολγοθά «εβλασφήμουν αυτόν κινούντες τάς κεφαλάς»(Ματ. Κζ΄ 39). Έγινε «όνειδος ανθρώπων και εξουθένημα λαού»(ψαλμ.κα΄7). Απαρατήρητη δεν μπορεί να μείνει και η επιγραφή στον σταυρό του Κυρίου μας «Ιησούς ο Ναζωραίος». Αυτό αποτελεί μια μεγάλη πραγματικότητα αφού σε όλη του τη ζωή από την γέννηση μέχρι και την σταυρική του θυσία παρέμεινε «Ναζωραίος». Αν διαβάσει κανείς το 22ον κεφάλαιο των πράξεων των Αποστόλων στους στίχους 6-8 με θεοπρεπή μορφή παρουσιάστηκε στον Σαύλον λίγο έξω από την Δαμασκό  και του είπε «εγώ είμι Ιησούς ο Ναζωραίος ον συ διώκεις». Όνομα το οποίο το κατέστησε τιμημένο και ένδοξο. Οι Απόστολοι και όλοι οι Άγιοι και Αγίες της Εκκλησίας μας κήρυτταν και έκαναν θαύματα «εν ονόματι Ιησού του Ναζωραίου»
Καλούμαστε λοιπόν και εμείς με την σειρά μας να εμπνευστούμε και να γίνουμε  μιμητές της ζωής του Ιησού Χριστού , του «Ναζωραίου» που δεν αγάπησε ποτέ τα πλούτη και τους επίγειους θησαυρούς.  Η φάτνη να γίνει  ταπείνωση  και  πηγή  όπου ο κάθε χριστιανός θα αντλεί  ύψιστες  ηθικές αρετές. Η φάτνη και ο σταυρός  είναι δύο μεγάλα όπλα για μας στην ζωή μας αφού με αυτά κατατροπώνετε ο διάβολος , συντρίβετε το κακό και στο τέλος υπερισχύει το δίκαιο και η αλήθεια.

Χρίστου Θεοδώρου Θεολόγου

Σάββατο 26 Δεκεμβρίου 2015

Το κορίτσι και ο χιονάνθρωπος



Μια υπέροχη animation ταινία μικρού μήκους, που δείχνει τη σχέση ενός μικρού κοριτσιού με τον αγαπημένο της χιονάνθρωπο και πώς αυτή αλλάζει με την πάροδο των ετών. Μας θυμίζει πως πρέπει να αφιερώνουμε χρόνο σε αυτούς που αγαπάμε και έχουν σημασία για μας πριν τους πάρει μακριά ο χρόνος.

Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 2015

«Λαθών ετέχθης υπό το σπήλαιον»

Μέσα στο σπήλαιο γεννήθηκες κρυφά...
Ο ουρανός όμως το φανέρωσε με το τρανό του φεγγοβόλο αστέρι!
Κι έφερε τα βήματα των Μάγων να Σου αποθέσουν την Πίστη τους!
Δέξου, Πατέρα της ζωής, και τις δικές μας καρδιές... ανοιχτές στη δόξα της Δωρεάς Σου!
«Ἀνέτειλας, Χριστέ, ἐκ Παρθένου»
Από την Παρθένο, σαν ανατολή πρόβαλες Χριστέ μας, νοητέ ήλιε της δικαιοσύνης...
Κι ο ουρανός με το λαμπρό αστέρι του έδειξε το μονοπάτι Σου στους Μάγους...
Μαζί τους προσκυνητές και μεις στο έλεος Σου...

Το θαύμα των Χριστουγέννων

...και μετά το θαύμα των Χριστουγέννων (Αληθινό Περιστατικό)
Πριν από δώδεκα περίπου χρόνια ανήμερα τα Χριστούγεννα κίνησα με ανάμικτα συναισθήματα για πρώτη φορά για το Περιβόλι της Παναγιάς. Ήθελα να επισκεφθώ το γέροντα Παϊσιο, να δω από κοντά έναν άγιο της εποχής μας, να εξακριβώσω τις διαφορές, να εντρυφήσω στις παραινέσεις του. Η αλήθεια είναι πως λίγο η ανθρώπινη περιέργεια, λίγο η ανθρώπινη αδυναμία που συνδέεται με τη προτέρα εξακρίβωση του τι πρόκειται να συμβεί ήταν οι πραγματικές αιτίες.
Το κρύο ήταν τσουχτερό και το Άγιο Όρος ήταν χιονισμένο. Ένας άγνωστος γέροντας ανέλαβε ως επίγειος άγγελος να με καθοδηγήσει μέχρι την Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου. Η επιθυμία μου όμως να λάβω συγκεκριμένες απαντήσεις μ’ έκανε να πάρω μαζί με ένα δάσκαλο από τη Κοζάνη το μονοπάτι για την καλύβα του γέροντα στην Παναγούδα αμέσως μετά την ακολουθία του Εσπερινού.
Με πρόσωπο σκυμμένο, καρδιά θλιμμένη και βήματα βαριά προσέγγισα το κελί του γέροντα. Αναρωτιόμουν τι θα έπραττα αν, ως καρδιογνώστης κοιτούσε βαθιά μέσα στη ψυχή μου και έβλεπε τα λάθη, την αμαρτία, τις παραλείψεις, τα μίση, τις μικρότητες, τις κατακρίσεις, τον αληθινό ψυχικό πόλεμο. Στη σκέψη και μόνο πως ο γέροντας έχει τέτοια ικανότητα δείλιασα και με έπιασε ντροπή. Αναθαρρούσα όμως και μονολογούσα μέσα μου. Ε! και τι έγινε, ο μόνος είμαι…
Μια άλλη φωνή ωστόσο, άγνωστη τότε, γνωστή τώρα σε εμένα απαντούσε. Υπάρχει λύση … Όσο και να επιχειρούσα να μην την ακούω και να την περιφρονώ τόσο αυτή δυνάμωνε. Υπάρχει λύση, φώναξα κάποια στιγμή χωρίς να το καταλάβω και ξάφνιασα τον συνοδοιπόρο μου δάσκαλο.
Με το που φθάσαμε στο κελί άρχισα να νιώθω κάπως περίεργα. Όλα, γύρω προκαλούσαν μια ηρεμία. Το χιονισμένο τοπίο, τα πουλιά, ο ήχος από το νερό στο ποτάμι. Βούρκωσα χωρίς να κλαίω. Οι σκέψεις περιστρέφονταν γύρω από την άγνωστη αυτή εσωτερική φωνή- παρόρμηση: «Υπάρχει λύση»!
«Καλώς τα καλόπαιδα». Με τη φωνή του γέροντα Παϊσίου επανήλθα στην πραγματικότητα.
Καθώς περνούσα το κατώφλι του Κελιού, μια ζεστασιά πρωτόγνωρη συγκλόνισε το είναι μου. Αληθινό άγγιγμα ψυχής. Ο γέροντας με κοίταξε. Το βλέμμα του ήταν αρκετό για να απομακρυνθούν όλες οι επιφυλάξεις και να ανοίξει η καρδιά.
Το μικρό διάστημα που έμεινα κοντά στον ταπεινό γέροντα Παϊσιο αρκούσε για να αναθεωρήσω σιγά – σιγά πολλά πράγματα. Η αντίληψή μου για τον κόσμο μεταβλήθηκε. Και για πρώτη φορά ένιωθα την ανάγκη να ευχαριστήσω τον Θεό για όλα.
Η μικρή επικοινωνία με το γέροντα λειτούργησε μακροπρόθεσμα καταλυτικά. Εκεί στο Κελί της Παναγούδας βίωσα τη ζεστασιά των ποιμένων. Αφουγκράστηκα το άγγελμα των αγγέλων «επί γης ειρήνη». Έζησα τα Χριστούγεννα.
Χριστούγεννα μακριά από τα φώτα, τα γλυκά, τις ψεύτικες ευχές για ειρήνη, τα υποκριτικά γέλια, την ιδιοτελή καλοσύνη και την ελεγχόμενη αγάπη που απευθύνεται σ’ αυτούς που επιδιώκουμε να μας αγαπούν. Μακριά από το θαύμα των θαυμάτων, τη Γέννηση του Σωτήρος Χριστού. Μακριά από την αληθινή πορεία και το μοναδικό σκοπό του ανθρώπου, δηλαδή τη σωτηρία του.
Σήμερα με βεβαιότητα μπορώ να φωνάξω πως ο Χριστός δύναται να γεννηθεί σε κάθε άνθρωπο. Τώρα ευθαρσώς μπορώ να διακηρύξω και να διαλαλήσω πως αρκεί να ανοίξουμε με ειλικρίνεια μια χαραμάδα στη ψυχή μας και τότε Αυτός θα φροντίσει τα υπόλοιπα. Μια μικρή χαραμάδα για να πλημμυρίσουμε ειρήνη, να γευθούμε καρπούς διαφορετικούς από αυτούς που μας σερβίρει εντέχνως η εκκοσμίκευση. Μια μικρή χαραμάδα για να αλλάξουν τα πάντα ριζικά. Μια μικρή χαραμάδα για να βροντοφωνάξουμε το…
«Χριστός γεννάται δοξάσατε».
π. Νεκτάριος  Πέττας

Πηγή: http://www.diakonima.gr/

Δεύτε ίδωμεν πιστοί…, χωρίς Χριστό;

Όλοι οι άνθρωποι, με τη γέννηση ενός μελλοντικού βασιλιά, έχουν την εντύπωση πως γεννιέται μέσα στην πολυτέλεια, στην καλύτερη μαιευτική κλινική, από τους καλύτερους γιατρούς και μαιευτήρες του κόσμου. Ένα παιδί που θα αποτελέσει στο μέλλον την ελπίδα ενός καλύτερου αύριο για τη συγκεκριμένη χώρα. Αυτή είναι η εικόνα που έχουμε για έναν βασιλιά. Για τον Βασιλιά της Ανάστασης, της Ελπίδας και της Αγάπης, τι γνωρίζουμε;Χιλιάδες χρόνια πριν, σε μια μικρή πόλη, σε αυτήν που “δεν είναι η μικρότερη ανάμεσα στους ηγεμόνες του Ιούδα, γιατί από αυτήν θα έρθει ένας Κυβερνήτης που θα ποιμάνει τον λαό του Θεού, Ισραήλ” (προφ. Μιχαίας), τη Βηθλεέμ, γεννήθηκε ο Βασιλιάς της Ελπίδας για τη σωτηρία του κόσμου και την αιώνια ζωή, ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός. Δεν γεννήθηκε, ούτε στο καλύτερο πανδοχείο της περιοχής ούτε σε κάποια καλή μαιευτική κλινική της εποχής, αλλά σε έναν στάβλο. Είναι “ο αχώρητος παντί”. Μέσα σε αυτόν τον στάβλο, γεννήθηκε Αυτός που με τόση αγάπη και υπομονή δίδαξε σε όλους μας τον Θείο Λόγο. Αυτός που μας καθοδήγησε με τη διδασκαλία Του και μας έβαλε στο δίλημμα, να διαλέξουμε ανάμεσα στο καλό και το κακό, στο ωφέλιμο και το ανώφελο. Αυτός, που στο τέλος, επωμίστηκε με το Πάθος Του τις αμαρτίες του κόσμου. Είναι, “ο αίρων τας αμαρτίας του κόσμου”, και -στο τέλος- ο “αναστάς εκ των νεκρών”.
Δυστυχώς, μέσα στον σκοτεινό κόσμο που ζούμε, σ’ έναν κόσμο που κυριαρχεί το μίσος, η αδικία, η διχόνοια, το κακό συμφέρον, πολλοί άνθρωποι, που δεν φοβούνται να μαρτυρούν την πίστη τους, ακόμα προσπαθούν να ψάξουν το “άστρο της Βηθλεέμ.” Αυτό που θα τους οδηγήσει στον νεογέννητο Χριστό μας. Όλοι οι άνθρωποι έχουν τυφλωθεί από τα “καλά και συμφέροντα” της υλικής ζωής και δεν μπορούν να βρουν αυτό το φως. Το φως που θα τους οδηγήσει στην Αιώνια Χαρά, στην Ελπίδα για την Αιώνια Ζωή και στον “ορισμό της Αγάπης”, τον Κύριό μας, της οποίας την αληθινή έννοια, δεν μπορεί κάποιος να τη βρει στον κόσμο του σήμερα, στον οποίο κυριαρχεί ο καταναλωτισμός και ο υλισμός, βάζοντας την πνευματική αγάπη στο περιθώριο.
Υπάρχει όμως και κάτι χειρότερο. Να κάνουμε Χριστούγεννα χωρίς Χριστό! Σαν να μας λέει ο Χριστός: “Γιορτάζεις για μένα, χωρίς εμένα.” Είναι τόσο τραγικό, ιδίως στη δύσκολη εποχή που ζούμε, να εορτάζουμε τα Χριστούγεννα, χωρίς τον ίδιο τον Κύριό μας, μέσα στην καρδιά μας. Αυτά που μας απασχολούν είναι τα ρεβεγιόν, πού θα διασκεδάσουμε, τι δώρο θα μας φέρει ο “Άη-Βασίλης”… Και το χειρότερο; Από ανθρώπους που συμμετέχουν στην ενεργή ζωή της Εκκλησίας και στα μυστήριά της και μάλιστα δηλώνοντας ότι είναι “αφοσιωμένοι χριστιανοί”. Θεωρούν ότι το να πας Εκκλησία τα Χριστούγεννα, είναι πλέον κάτι το πεπερασμένο, κάτι που το έκαναν μια φορά κι έναν καιρό οι άνθρωποι πριν από αυτούς. Για προσφορά και αγάπη προς τον συνάνθρωπό τους; Ούτε λόγος! Χριστούγεννα γι’ αυτούς, είναι το στόλισμα του δέντρου και (το πολύ-πολύ) να τοποθετήσουν και μια φάτνη, “έτσι για το έθιμο”. Πέρα από αυτό, τίποτε άλλο!
“Μήπως έχουμε και εμείς την ευθύνη αυτής της κατάστασης; Μήπως δεν κάνουμε κάτι σωστά;” Είναι μερικά από τα ερωτήματα που θέτουν οι αληθινοί πιστοί. Η αλήθεια είναι ότι, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, η συστηματική κατήχηση των πιστών έχει μπει στο περιθώριο, αφήνοντάς τους ταυτόχρονα σε πλήρη άγνοια των πραγμάτων της ζωής της Εκκλησίας. Η συστηματική κατήχηση (κύκλος μελέτης Αγ. Γραφής, κατηχητικά σχολεία, κλπ.) έχει μπει στο περιθώριο και αντικαταστάθηκε με το απλό και άτυπο “κυριακάτικο κήρυγμα”, χωρίς να τονίζονται όσο πρέπει οι αλήθειες της πίστης μας. Πολλοί άνθρωποι δεν ξέρουν τι πιστεύουν. Δεν ξέρουν τι ζουν την ώρα της Θείας Λειτουργίας. Η άγνοια είναι αυτή που τους οδηγεί μακριά από το “άστρο της Βηθλεέμ” και παίρνουν τον άλλο δρόμο. Εάν συμβαίνει αυτό, πώς θα καταλάβουν το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων; Τα δέντρα και τα λαμπιόνια, τα δώρα του “Αη-Βασίλη” και τα ρεβεγιόν, δεν κάνουν τα Χριστούγεννα. Η Γέννηση του θεανθρώπου Χριστού είναι τα Χριστούγεννα.
“Δεύτε ίδωμεν πιστοί…” θα ψάλλουμε όλοι μαζί την ημέρα των Χριστουγέννων. Ταυτόχρονα μας δίνεται μια πρόσκληση. Μια πολύ όμορφη πρόσκληση: “πού εγεννήθη ο Χριστός;”. Επίσης, θα “ακολουθήσωμεν λοιπόν,  ένθα οδεύει ο αστήρ…”. Να ακολουθήσουμε το άστρο της Βηθλεέμ, που θα μας οδηγήσει σε Αυτόν που θα αποτελέσει στο μέλλον τη Ζωή, την Ανάσταση και την Ελπίδα του κόσμου για τη σωτηρία του, Σε Αυτόν που θα “σπείρει” στις ψυχές των διψασμένων ανθρώπων το “Θείο Σιτάρι”, τον Λόγο του Θεού, αρκεί εμείς να Τον ακούσουμε, να Τον νιώσουμε, να Τον αγαπήσουμε. Ας κάνουμε την καρδιά μας μια μικρή και ζεστή φάτνη για να γεννηθεί μέσα μας ο μικρός Χριστός, ο “αχώρητος παντί” και το άστρο της Βηθλεέμ να είναι το φως που θα φωτίζει το σκοτεινό μονοπάτι της ζωής μας. “Δεύτε ίδωμεν πιστοί, πού εγεννήθη ο Χριστός, ακολουθήσωμεν λοιπόν, ένθα οδεύει ο αστήρ…”.

Σωτήριος Σαρβάνης, Φοιτητής Θεολογίας

Τετάρτη 23 Δεκεμβρίου 2015

Η άλλη οδός των Χριστουγέννων

Γιατί ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός γεννήθηκε στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας; Είναι κι αυτό ένα μυστήριο, που ερμηνεύεται ως εξής: Ο Χριστός γεννήθηκε εκεί, για να εκπληρωθεί η προφητεία του Προφήτη Μιχαία: «Κι εσύ Βηθλεέμ, πόλη που κατοικεί η συγγένεια του Εφραθά, παρ’ όλο που είσαι μια από τις πιο μικρές πόλεις του Ιούδα, Εγώ θα κάνω να προέλθει από σένα Εκείνος που θα γίνει άρχοντας του Ισραήλ» (Μιχ. 5, 2–3).«Ιουδαία», σημαίνει «εξομολόγηση». «Βηθλεέμ», σημαίνει «οίκος άρτου». Αυτά, αλληγορικά, σημαίνουν πως όποιος αυτές τις άγιες μέρες θέλει να πάει στην Ιουδαία, δηλαδή στην ιερή εξομολόγηση, ας πάει και προς τη Βηθλεέμ• δηλαδή, ας πλησιάσει στο θυσιαστήριο όπου βρίσκεται ο Οίκος του Άρτου της Ζωής. Θέλω να πω μ’ αυτό ότι, όποιος θέλει να γιορτάσει επάξια τη Γέννηση του Χριστού, ας εξομολογηθεί και ας μεταλάβει. Αυτός είναι ο σκοπός της αγίας μας Εκκλησίας, που όρισε μέσω της νηστείας των Χριστουγέννων να προετοιμαστούμε για την εξομολόγηση και για τη θεία Μετάληψη.Το λοιπόν Χριστιανοί, για να φθάσουμε στην πνευματική αυτή Βηθλεέμ της Ιουδαίας και για να βρούμε τον Βασιλιά τ’ ουρανού και της γης, ας ακολουθήσουμε τους τρεις εκείνους ευλαβικούς Μάγους. Εκείνοι, οδηγούμενοι από έναν Αστέρα που τους φανερώθηκε τότε στον ουρανό, τους έδειξε ακριβώς την οδό και τον τόπο που γεννήθηκε ο Χριστός. Κι εμείς τώρα έχουμε γι’ Αστέρα τον Λόγο του Θεού, το ιερό Ευαγγέλιο και τον Νόμο της Χάριτος. Λέει ο Προφήτης Δαβίδ: «Ο Νόμος Σου μου είναι λυχνάρι για να μπορώ να περπατάω και φως στα μονοπάτια μου» (Ψαλμ. 118, 105). Έχουμε στα πόδια μας αυτό το λυχνάρι, για να βλέπουμε πώς ακριβώς να περπατάμε• έχουμε αυτό το φως στους δρόμους μας για να μη χαθούμε μέσα στην πλάνη αυτής της μάταιης ζωής. Οι Μάγοι, σαν έφθασαν και είδαν εκείνο το Θείο Παιδίον μαζί με τη Μητέρα Του, τη Μαρία, έπεσαν καταγής με πολύ ευλάβεια και Το προσκύνησαν. Άνοιξαν τους θησαυρούς τους και Του χάρισαν τα Δώρα, που ήταν χρυσάφι, λιβάνι και σμύρνα. Μ’ ετούτα τα Δώρα ήθελαν να Τον αναγνωρίσουν, σα βασιλιά με το χρυσάφι, σα Θεό με το λιβάνι και σα θνητό άνθρωπο με τη σμύρνα. Έτσι λοιπόν κι εμείς• αφού πλησιάσουμε στην εξομολόγηση και τη θεία Μετάληψη για να βρούμε τον Χριστό, πρέπει να Του προσφέρουμε τρία δώρα: πρώτ’ απ’ όλα την καρδιά μας, η οποία πρέπει να είναι καθαρή σα το χρυσάφι, καθαρή από κάθε επιθυμία κι από κάθε αισχρό λογισμό. Δεύτερον, το πνεύμα μας, που πρέπει να είναι αναμμένο σα το λιβάνι, στην αγάπη του Θεού και του πλησίον• και, όπως το λιβάνι, να εκπέμπει με την ευλάβεια οσμή ευωδίας πνευματικής. Τρίτον, τη σμύρνα, που δηλώνει τη νέκρωση των παθών και της σαρκός με τη συντριβή και την κατάνυξη. Ή αλλιώς, ας Του προσφέρουμε επίσης κι αυτά τα τρία δώρα: χρυσάφι, δηλαδή την ελεημοσύνη• λιβάνι, δηλαδή την προσευχή• και σμύρνα, δάκρυα καυτά της μετανοίας. Αυτές είναι οι προετοιμασίες της αληθινής εξομολογήσεως και της άξιας Μεταλήψεως.Οι Μάγοι, αφού προσκύνησαν τον Χριστό, δεν γύρισαν από τον ίδιο δρόμο απ’ τον οποίο ήρθαν στην αρχή, μονάχα άλλαξαν δρόμο κι αναχώρησαν για τη χώρα τους από μια άλλη οδό (βλ. Ματθ. 2, 12). Αυτό είναι το πιο αναγκαίο που πρέπει να κάνουμε κι εμείς. Όταν, λοιπόν, αυτές τις μέρες εξομολογηθούμε και μεταλάβουμε, δεν πρέπει να γυρίσουμε πάλι από την ίδια οδό που ήρθαμε πρώτα. Όχι. «Δι’ ἄλλης ὁδοῦ»: ν’ αλλάξουμε δρόμο, ν’ αλλάξουμε ήθη, ν’ αλλάξουμε ζωή. «Δι’ ἄλλης ὁδοῦ»: ας πάρουμε τον άλλο δρόμο της χριστιανικής αρετής• με λίγα λόγια, ας αφήσουμε εκείνη την οδό της κακής μας συνήθειας που μας έφερνε στην κόλαση. Ας περπατήσουμε μιαν άλλη οδό, την οδό μιας τέλειας διόρθωσης του βίου μας, που μας φέρνει στην αιώνια ζωή…

Ηλίας Μηνιάτης
Επίσκοπος Κερνιτζης και Καλαβρύτων (1669–1714)

Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2015

Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως... «η Μητρόπολις» των εορτών

Πίστει παρωκησεν εις την γην της επαγγελίας ως αλλότριαν, εν σκηναίς κατοικήσας μετά Ισαάκ και Ιακώβ των συγκληρονόμων της επαγγελίας της αυτής εξεδέχετο γαρ τους θεμελίους έχουσαν πόλιν, ης τεχνίτης και δημιουργός ο Θεός.  Και τα έτι λέγω; επιλείψει γαρ με διηγούμενον ο χρόνος περί Γεδεών, Βαράκ τε και Σαμψών και Ιεφθαέ, Δαυίδ τε και Σαμουήλ και των προφήτων, οι δια πίστεως κατηγωνίσατο βασιλείας, ειργάσαντο δικαιοσύνην, επέτυχον επαγγελιών, έφραξαν στόματα λεόντων, έσβεσαν δύναμιν πυρός, έφυγον στόματα μαχαίρας, ενεδυναμώθησαν από ασθενείας, εγεννήθησαν ισχυροί εν πολέμω, παρεμβολάς έκλιναν αλλοτρίων, έλαβον γυναίκες εξ αναστάσεως τους νεκρούς αυτών. Άλλοι δε ετυμπανίσθησαν  ου προσδεξάμενοι την απολύρωσιν, ινα κρείττονος αναστάσεως τύχωσιν. Έτεροι δε εμπαιγμών και μαστίγων πείραν έλαβον, έτι δε δεσμών και φυλακής. Ελιθάσθησαν, επρίσθησαν, επειράσθησαν, εν φόνω μαχαίρας απέθανον, περιήλθον εν μηλωταίς, εν αιγείοις δέρμασιν, υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι, ων ουκ ην άξιος ο κόσμος, ερημίαις πλανώμενοι και όρεσι και σπηλαίοις και ταις οπαίς της γής. Και ούτοι πάντες μαρτυρηθέντες δια της πίστεως ουκ εκομίσαντο την επαγγελίαν, του Θεού περί ημών κρειττόν τι προβλεψαμένου, ίνα μη χωρίς ημών τελειωθώσι.

Η συγκεκριμένη Κυριακή, η οποία προηγείται των Χριστουγέννων, ονομάζεται Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως και αποτελεί την κορύφωση της προετοιμασίας και τον προάγγελο της μεγάλης εορτής της Γεννήσεως του Χριστού, που κατά τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο είναι «η μητρόπολις» των εορτών, γιατί το γεγονός που γιορτάζουμε κατ΄αυτή είναι η προϋπόθεση όλων των άλλων σταθμών της σωτηρίας μας. Αν δεν γεννιόταν ο Χριστός ούτε θα βαφτιζόταν, ούτε θα δίδασκε και θα θαυματουργούσε, ούτε θα έπασχε και θα ανασταινόταν. Ήδη με τη γέννηση του Χριστού η σωτηρία του γένους μας έχει δυνάμει συντελεσθεί. Η θεία και η ανθρώπινη φύση έχουν ενωθεί εν Χριστώ. Ο Θεός και άνθρωπος Ιησούς Χριστός αποτελεί την ζώσαν εικόνα και την εγγύηση της μελλοντικής εν Χριστώ ανακεφαλαιώσεως των πάντων. Τα αναγνώσματα της ημέρας περιέχουν πολλά εβραϊκά ονόματα, τα οποία αποτελούν μια αλυσίδα με πρώτο κρίκο τον Αδάμ και τελευταίο το δίκαιο Ιωσήφ και σύμφωνα με το συναξάρι της ημέρας, επιτελούμε την μνήμη όλων αυτών, οι οποίοι με τις πράξεις τους ευαρέστησαν το Θεό.
Προφητείες για τη γέννηση του  Χριστού έχουμε πολλές. Ολόκληρη η Παλαιά Διαθήκη είναι γραμμένη για να αναγγείλει τον ερχομό του Σωτήρα Χριστού. Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης γράφει πως «φανερώς οι θείοι προφήτες δια πνεύματος αγίου επροφήτευσαν την ένσαρκον παρουσίαν του Εμμανουήλ».
Τις προφητείες για τη γέννηση του Χριστού τις ακούμε πολύ συχνά κατά την περίοδο των Χριστουγέννων στην υμνολογία της Εκκλησίας μας, «νυν προφητική πρόρρησις, πληρωθήναι επείγειται, μυστικώς η φάσκουσα. Και συ Βηθλεέμ γη Ιούδα, ουδαμώς υπάρχεις ελαχίστη εν τοις ηγεμόσι» (τροπάριο της Α’ ώρας της εορτής) που μας θυμίζει την προφητεία του Μιχαίου (5, 1-3). Επίσης σε άλλο τροπάριο ο ποιητής, αφού περιγράψει το γεγονός της γεννήσεως του Χριστού, θα καταλήξει: «τότε των προφητών εκπληρούτο το κήρυγμα» (Δοξαστικό των αποστίχων της εορτής), δηλαδή εκπληρώθηκε το κήρυγμα των προφητών που μίλησαν για τη γέννηση του Θεανθρώπου. Στο συγκεκριμένο αποστολικό ανάγνωσμα ο απὀστολος Παύλος αναφέρει τους προφήτες οι οποίοι προανήγγειλαν «το της ευσεβείας μυστήριον» (Α’ Τιμ. 3,16). Οι πνευματοφόροι αυτοί  άνδρες, εξαιτίας της πίστεως  που είχαν για το Θεό, υπέστησαν πολλά, «υστερούμενοι, θλιβόμενοι, κακουχούμενοι (Εβρ. 11,37). Παρ’ όλες τις ταλαιπωρίες «ουκ εκομίσαντο την επαγγελίαν, του Θεού περί ημών κρειττόν τι προβλεψαμλενου» (Εβρ. 11,39) Την τελείωση των ανθρώπων την προκάλεσε η γέννηση του Ιησού Χριστού, ενώ την προετοιμασία του γένους μας να δεχτεί τον Κύριο την ανέλαβαν και την πραγματοποίησαν οι προφήτες.
Οι προφήτες λοιπόν της Παλαιάς Διαθήκης που μίλησαν για την έλευση του Κυρίου στον κόσμο ήταν όργανα του Θεού. Είναι μυστήριο πως «την μήπω αποτελεσθείσα βουλήν του Θεού» (Γρηγόριος ο Παλαμάς), την είχαν γνωρίσει και αναγγείλει στον κόσμο. Στην Παλαιά Διαθήκη ο Χριστός αποκάλυπτε τον εαυτό του «ασάρκως», με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος στους προφήτες. Αργότερα εμφανίστηκε και «ενσάρκως». Οι προφήτες, λέει ο Μέγας Βασίλειος, έγιναν κάτοπτρα της θείας ενέργειας. Οι προφήτες ονομάζονταν «οι έμπροσθεν βλέποντες», επειδή έβλεπαν ως παρόντα τα μέλλοντα.
Οι προφητείες όπως αναφέραμε που αφορούν στη γέννηση του Ιησού είναι πολλές. Ο προφήτης Ιερεμίας στο βιβλίο του Βαρούχ γράφει: «Μετά τούτο επί της γης ώφθη και τοις ανθρώποις συναναστράφη» (3,38). Παρουσιάζεται εδώ ο Κύριος να συναναστρέφεται και να έχει επικοινωνία με τους ανθρώπους. Ο προφήτης Αββακούμ μας δίνει λεπτομέρειες από το γεγονός της θείας ενσαρκώσεως: «Κύριε εισακήκοα την ακοήν σου και εφοβήθην, κατενόησα τα έργα σου και εξέστην. Εν μέσω δύο ζώων γνωσθήσθη...»(3,2). Ο Χριστός θα αναγνωρισθεί ανάμεσα σε δύο ζώα, που θα φανερώσουν  την ταπείνωσή του. Πολλές οι προφτείες της Παλαιάς Διαθήκης, στις οποίες μπορούμε να ανατρέξουμε...
Εάν οι προφήτες με εκείνα τα σημάδια της παρουσίας του Θεού, έπαιρναν δύναμη και αψηφούσαν «στόματα λεόντων, δύναμιν πυρός, παρεμβολάς αλλοτροίων», πολύ περισσότερο εμείς μέσα στην Εκκλησία, που έχουμε ζωντανή την παρουσία του Κυρίου και ενωνόμαστε μαζί του με το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, «ουδέν δει λοιπόν δεδοικέναι, ουδέν τρεμείν, αλλ’ υπέρ απάντων θαρρείν» (αγ. Ιωάννης Χρυσόστομος). Δεν ζούμε μέσα στην αβεβαιότητα της αναμονής εμείς αλλά μέσα στη χαρά της παρουσίας του Κυρίου.

Κυριακή Προ Της Χριστού Γεννήσεως

Βίβλος γενέσεως Ιησού Χριστού υιού Δαυίδ, υιού Αβραάμ.  Αβραάμ εγέννησε τον Ισαάκ, Ισαάκ δε εγέννησε τον Ιακώβ, Ιακώβ δε εγέννησε τον Ιούδαν και τους αδελφούς αυτού. Ιούδας δε εγέννησε τον Φαρές και τον Ζαρά εκ της Θάμαρ, Φαρές δε εγέννησε τον Εσρώμ, Εσρώμ δε εγέννησε τον Αράμ,  Αράμ δε εγέννησε τον Αμιναδάβ, Αμιναδάβ δε εγέννησε τον Ναασσών, Ναασσών δε εγέννησε τον Σαλμών,  Σαλμών δε εγέννησε τον Βοόζ εκ της Ραχάβ, Βοόζ δε εγέννησε τον Ωβήδ εκ της Ρούθ, Ωβήδ δε εγέννησε τον Ιεσσαί,  Ιεσσαί δε εγέννησε τον Δαυίδ τον βασιλέα. Δαυίδ δε ο βασιλεύς εγέννησε τον Σολομώντα εκ της του Ουρίου,  Σολομών δε εγέννησε τον Ροβοάμ, Ροβοάμ δε εγέννησε τον Αβιά, Αβιά δε εγέννησε τον Ασά,  Ασά δε εγέννησε τον Ιωσαφάτ, Ιωσαφάτ δε εγέννησε τον Ιωράμ, Ιωράμ δε εγέννησε τον Οζίαν, Οζίας δε εγέννησε τον Ιωάθαμ, Ιωάθαμ δε εγέννησε τον Άχαζ, Άχαζ δε εγέννησε τον Εζεκίαν,  Εζεκίας δε εγέννησε τον Μανασσή, Μανασσής δε εγέννησε τον Αμών, Αμών δε εγέννησε τον Ιωσίαν,  Ιωσίας δε εγέννησε τον Ιεχονίαν και τους αδελφούς αυτού επί της μετοικεσίας Βαβυλώνος. Μετά δε την μετοικεσίαν Βαβυλώνος Ιεχονίας εγέννησε τον Σαλαθιήλ, Σαλαθιήλ δε εγέννησε τον Ζοροβάβελ,
 Ζοροβάβελ δε εγέννησε τον Αβιούδ, Αβιούδ δε εγέννησε τον Ελιακείμ, Ελιακείμ δε εγέννησε τον Αζώρ,  Αζώρ δε εγέννησε τον Σαδώκ, Σαδώκ δε εγέννησε τον Αχείμ, Αχείμ δε εγέννησε τον Ελιούδ,  Ελιούδ δε εγέννησε τον Ελεάζαρ, Ελεάζαρ δε εγέννησε τον Ματθάν, Ματθάν δε εγέννησε τον Ιακώβ,  Ιακώβ δε εγέννησε Ιωσήφ τον άνδρα Μαρίας, εξ ης εγεννήθη Ιησούς ο λεγόμενος Χριστός.  Πάσαι ουν αι γενεαί από Αβραάμ έως Δαυίδ γενεαί δεκατέσσαρες, και από Δαυίδ έως της μετοικεσίας Βαβυλώνος γενεαί δεκατέσσαρες, και από της μετοικεσίας Βαβυλώνος εως του Χριστού γενεαί δεκατέσσαρες.  Του δε Ιησού Χριστού η γέννησις ούτως ην· μνηστευθείσης γαρ της μητρός αυτού Μαρίας τω Ιωσήφ, πριν η συνελθείν αυτούς ευρέθη εν γαστρί έχουσα εκ Πνεύματος Αγίου.  Ιωσήφ δε ο ανήρ αυτής, δίκαιος ων και μη θέλων αυτήν παραδειγματίσαι, εβουλήθη λάθρα απολύσαι αυτήν.  Ταύτα δε αυτού ενθυμηθέντος ιδού άγγελος Κυρίου κατ' όναρ εφάνη αυτώ λέγων· Ιωσήφ υιός Δαυίδ, μη φοβηθής παραλαβείν Μαριάμ την γυναίκα σου· το γαρ εν αυτή γεννηθέν εκ Πνεύματος εστίν Αγίου.  Τέξεται δε υιόν και καλέσεις το όνομα αυτού Ιησούν· αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών.  Τούτο δε όλον γέγονεν ίνα πληρωθή το ρηθέν υπό του Κυρίου δια του προφήτου λέγοντος·  Ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν, και καλέσουσι το όνομα αυτού Εμμανουήλ, ο εστί μεθερμηνευόμενον μεθ' ημών ο Θεός. Διεγερθείς δε ο Ιωσήφ από του ύπνου εποίησεν ως προσέταξεν αυτώ ο άγγελος Κυρίου και παρέλαβε την γυναίκα αυτού,  και ουκ εγίνωσκεν αυτήν εως ου έτεκε τον υιόν αυτής τον πρωτότοκον, και εκάλεσε το όνομα αυτού Ιησούν.

Η γενεαλογία του Ιησού Χριστού
Το ευαγγελικό ανάγνωσμα της Κυριακής προ των Χριστουγέννων είναι παρμένο από την αρχή του ευαγγελίου του Ευαγγελιστή Ματθαίου και αναφέρεται στη γενεαλογία του Ιησού Χριστού και στη συνέχεια στην Οικονομία του Θεού για την εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της Παρθένου Γέννησή Του. Η χρησιμοποίηση των γενεαλογιών κατά την εποχή των ιερών Ευαγγελιστών ήταν σύνηθες φαινόμενο. Στην παρούσα περίπτωση ο Ευαγγελιστής Ματθαίος δεν παραμένει σε μια απλή παράθεση της γενεαλογίας του Ιησού Χριστού, αλλά δίδει σε αυτήν θεολογική διάσταση.
Μέσα από την απαρίθμηση όλων αυτών των ονομάτων, που αποτελούν τον κατάλογο των προπατόρων του Ιησού Χριστού, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος καταδεικνύει, ότι ο Ιησούς Χριστός είναι όντως ένα υπαρκτό πρόσωπο της ιστορίας. Έτσι δίδει μιαν απάντηση σε όλους εκείνους που κατά καιρούς αμφισβήτησαν ή ακόμα και σήμερα αμφισβητούν την ιστορικότητα του προσώπου του Ιησού Χριστού.
Επιπλέον ο Ματθαίος θέλει να αποδείξει και να καταδείξει στους Ιουδαίους συμπατριώτες του ότι ο Ιησούς Χριστός είναι ο αναμενόμενος Μεσσίας, αφού κατάγεται από το γένος του βασιλέα και προφήτη Δαβίδ. Γι’ αυτό και στην αρχή αναφέρει: «Βίβλος γενέσεως Ιησού Χριστού υιού Δαυίδ, υιού Αβραάμ ….». Δηλαδή αναφέρει ξεκάθαρα πως ο Ιησούς Χριστός είναι απόγονος του Δαβίδ, ο οποίος Δαβίδ είναι απόγονος του Πατριάρχη Αβραάμ, στον οποίο ο Θεός εμπιστεύθηκε τη σωτηρία. Ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται αμέσως ότι ο Ιησούς Χριστός είναι όντως «υιός του Δαβίδ». Σύμφωνα με τις υποσχέσεις του Θεού, όπως αυτές φαίνονται μέσα στις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης, η σωτηρία του κόσμου θα προερχόταν «εκ σπέρματος Δαυίδ». Σε τελική ανάλυση η Γέννηση του Ιησού Χριστού αποτελεί την κατάληξη του προαιώνιου σχεδίου του Θεού για τη σωτηρία και τη λύτρωση του κόσμου.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ευαγγελιστής Ματθαίος χωρίζει τη γενεαλογία σε τρείς δεκατετράδες: από τον Πατριάρχη Αβραάμ μέχρι τον βασιλιά Δαβίδ (δεκατέσσερεις γενεές), από τον βασιλέα Δαβί μέχρι τη βαβυλώνια αιχμαλωσία (δεκατέσσερεις γενεές) και από τη βαβυλώνια αιχμαλωσία μέχρι τον Ιησού Χριστό και πάλι δεκατέσσερεις γενεές. Ο αριθμός δεκατέσσερα στηρίζεται στον ιερό αριθμό επτά, ο οποίος φανερώνει την πληρότητα της θεότητας.

Η υπερφυσική Γέννηση του Μεσσία
Μετά την παράθεση της γενεαλογίας, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος μας αναφέρει σε συντομία τα γεγονότα σχετικά με τη γέννηση του Ιησού Χριστού. Όταν ο Ιωσήφ ο μνήστωρ αντιλήφθηκε ότι η Παναγία, ήταν έγκυος, βασανιζόμενος από λογισμούς και σκέψεις, σκέφτηκε κρυφά να τη διώξει σε τόπο μακρινό. Τις αμφιβολίες του Ιωσήφ διαλύει άγγελος Κυρίου, που παρουσιάστηκε στον ύπνο του («κατ’όναρ») και του είπε, ότι το παιδί που κυοφορεί η Μαρία είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος και ότι το αγόρι που θα γεννηθεί είναι εκείνος που θα φέρει τη σωτηρία στον κόσμο. Έτσι ο Ιωσήφ παρέμεινε με τη Μαρία και στη συνέχεια γεννήθηκε το παιδί και το ονόμασαν Ιησού, σύμφωνα με την εντολή του Αγγέλου. Ιησούς σημαίνει στα εβραϊκά «Σωτήρας».
Ακολούθως ο Ευαγγελιστής Ματθαίος τονίζει ότι: «Τούτο δε όλον γέγονεν ίνα πληρωθή το ρηθέν υπό του Κυρίου δια του προφήτου λέγοντος· Ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν, και καλέσουσι το όνομα αυτού Εμμανουήλ, ο εστί μεθερμηνευόμενον μεθ' ημών ο Θεός». Στο σημείο αυτό έχουμε την εκπλήρωση της μεσσιανικής προφητείας του προφήτη Ησαΐα, ότι δηλαδή η γέννηση του Μεσσία Χριστού θα γίνει από γυναίκα Παρθένο. Η εκπλήρωση των προφητειών της Παλαιάς Διαθήκης δε σημαίνει σε καμία περίπτωση τη δέσμευση του Θεού απέναντι στους ανθρώπους, αλλά αποτελεί ερμηνεία των θαυμαστών γεγονότων που επιτελούνται στον κόσμο και φανερώνουν την παρέμβαση του Θεού μέσα στην ανθρώπινη ιστορία. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος δίδει ιδιαίτερη σημασία στο ότι ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε «εκ Πνεύματος Αγίου» και «εκ της Παρθένου Μαρίας», γεγονός που αποτελούσε αδιαμφισβήτητη πίστη και διδασκαλία της Αποστολικής Εκκλησίας. Προχωρεί μάλιστα και στη θεολογική θεμελίωση του γεγονότος αυτού, αναφέροντας την παρέμβαση του αγγέλου του Θεού προς τον Ιωσήφ, ότι ο Ιησούς Χριστός σαρκώθηκε στη μήτρα της Θεοτόκου «εκ Πνεύματος Αγίου», αλλά και την προφητεία του Ησαΐα, ότι θα γεννηθεί από γυναίκα Παρθένο.
 Η ενανθρώπηση  του Λόγου του Θεού δε σηματοδοτεί απλά τη λύτρωση του ανθρώπου από την αμαρτία, αλλά την παρουσία του ίδιου του Θεού ανάμεσά μας. Η γέννηση του Ιησού Χριστού και η επί γης δράση Του δεν αποτελεί απλά την απαρχή της αποκατάστασης της ανυπακοής των πρωτοπλάστων, αλλά και την καταλλαγή του ανθρώπου με τον Θεό, τη δυνατότητα δηλαδή της κοινωνίας και πάλι του ανθρώπου με το Θεό.
Σημαντική είναι εξάλλου και η παρουσία του Ιωσήφ του μνήστορος. Η χρήση του όρου «άνδρας Μαρίας» προκάλεσε πολλές θεολογικές συζητήσεις και έδωσε τροφή σε αιρετικούς κύκλους, που αρνούνται την παρθενία της Θεοτόκου. Σύμφωνα όμως με τις Γραφές αλλά και το Εβραϊκό δίκαιο ο μνηστήρας αποκαλείται και άνδρας, διότι, παρά το ότι δεν έχει οποιανδήποτε σαρκική σχέση με τη μνηστή του, εντούτοις έχει όλα τα νομικά δικαιώματα, όπως ακριβώς και ο σύζυγος. Κατέχει τη θέση του αρχηγού της οικογένειας και μπορεί να εφαρμόσει το νόμο της τιμωρίας της γυναίκας, όταν διαπιστώσει παράπτωμα, ή να εκδώσει το λεγόμενο «αποστάσιον», δηλαδή να δώσει διαζύγιο στη μνηστή του. Ο Ιωσήφ καθώς ήταν δίκαιος και ευσεβής άνθρωπος, όταν διαπίστωσε, ότι η Μαρία ήταν έγκυος σκεφτόταν να εφαρμόσει τον Ιουδαϊκό νόμο και να εκδώσει το «αποστάσιον». Τις αμφιβολίες του όμως διαλύει ο άγγελος του Θεού, ο οποίος τον πληροφορεί για την αλήθεια της εγκυμοσύνης της Παρθένου Μαρίας. Παρά το γεγονός ότι ο Ιωσήφ δεν ήταν ο φυσικός πατέρας του Ιησού Χριστού, μετά την παρέμβαση του αγγέλου θέτει ο ίδιος τον εαυτό του στην υπηρεσία του σχεδίου του Θεού και καθίσταται ο θετός πατέρας του Ιησού Χριστού, μεταβιβάζοντάς του έτσι όλα τα νόμιμα δικαιώματα, να ανήκει δηλαδή και εκείνος στο γενεαλογικό δένδρο του Δαβίδ. Κατά τον τρόπο αυτό φανερώνεται για άλλη μία φορά η άκρα συγκατάβαση του Θεού, να υποτάσσεται δηλαδή στους ανθρώπινους νόμους με σκοπό τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους.
Η παρέμβαση αυτή του αγγέλου του Θεού, εκτός από την αποκάλυψη προς τον Ιωσήφ για το «εν αυτή γεννηθέν εκ Πνεύματος εστίν Αγίου», περιγράφει και τον σκοπό της γέννησης του Ιησού Χριστού, «αυτός γαρ σώσει τον λαόν αυτού από των αμαρτιών αυτών». Αυτός είναι ο σκοπός της ενανθρώπησης του Ιησού Χριστού, η σωτηρία των ανθρώπων και η λύτρωσή τους από τη δουλεία της αμαρτίας. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο αναμενόμενος ανά τους αιώνας Μεσσίας, ο Σωτήρας και Λυτρωτής του κόσμου.

Ρένος Κωνσταντίνου, θεολόγος

Παρασκευή 18 Δεκεμβρίου 2015

Χριστούγεννα 1942... η πισώπλατη μαχαιριά της Τουρκίας

Όποιος δεν θυμάται το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να το ξαναζήσει.
George Santayana, (1863-1952)

Χριστούγεννα 1942.
Η Ελλάδα γονατισμένη κάτω από την ναζιστική κατοχή βιώνει τον χειρότερο λιμό από την εποχή της αρχαιότητας, με χιλιάδες νεκρούς από πείνα στα περισσότερα, μεγάλα αστικά κέντρα.
Η Τουρκία από τον Ιούνιο του 1941 είχε υπογράψει «σύμφωνο φιλίας» με την ναζιστική Γερμανία και ένα χρόνο αργότερα (Ιούνιος 1942) εμπορική συμφωνία για την τροφοδοσία των ναζιστικών δυνάμεων με τα απαραίτητα για την κατασκευή όπλων μέταλλα (ιδίως χρώμιο)*
Όσοι παρακολουθούν διαχρονικά την πορεία της Τουρκίας από το κίνημα των νεότουρκων (1908) μέχρι σήμερα, θεωρούν πως όλες ανεξαιρέτως οι διαχρονικές, αποφασιστικές ενέργειες της Τουρκίας διαθέτουν κάποια ιδιαίτερα, κοινά χαρακτηριστικά: Είναι ύπουλες (πισώπλατες), μεθοδευμένες, θρασύτατες και γίνονται συνήθως εκ του ασφαλούς μέσα σε ένα ήδη διαμορφωμένο πλαίσιο το οποίο θεωρούν ότι παρέχει την «κατάλληλη ευκαιρία». Αν αποτύχουν, δεν έχουν κανένα απολύτως πρόβλημα να κάνουν «στροφή 180 μοιρών»**.
Ο Ισμέτ Ινονού είχε ήδη μυριστεί την «κατάλληλη ευκαιρία» προκειμένου να εξοντώσει όσους Έλληνες, Αρμένιους και Εβραίους είχαν καταφέρει να επιβιώσουν στην Κωνσταντινούπολη και ζούσαν ακόμα στην Τουρκία, όπως ακριβώς ένας καρχαρίας μυρίζεται το ανθρώπινο αίμα από κάποιο ναυάγιο.
Ολόκληρος ο πλανήτης ήταν απασχολημένος με τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο και η Τουρκία, κρυμμένη πίσω από την επιτήδεια ουδετερότητα και το «σύμφωνο φιλίας» με την ναζιστική Γερμανία που ήταν ήδη έτοιμο από τις αρχές του 1941, είχε λυμένα τα χέρια της. Άρα, υπήρχε η «κατάλληλη ευκαιρία».
Έτσι τον Μάιο του 1941, λίγες μόλις βδομάδες μετά την Γερμανική εισβολή στην Ελλάδα η οποία είχε ξεκινήσει από τις 6 Απριλίου 1941, η Τουρκία κήρυξε γενική επιστράτευση των μη μουσουλμάνων νέων ηλικίας από 20 έως 45 ετών. Όλος ο ανθός, η αφρόκρεμα της μη μουσουλμανικής νεολαίας της Κωνσταντινούπολης οδηγήθηκε στα βάθη της Ανατολής με στόχο την φυσική της εξόντωση. Η οξύτατη διαφωνία του δίδυμου Ινονού-Σαράτσογλου με τον στρατάρχη Φεβζί Τσακμάκ ο οποίος φοβόταν τις πιθανές συνέπειες μιας νέας γενοκτονίας, δεν επέτρεψε την εν ψυχρώ εκτέλεση των επιστρατευμένων, έτσι η επιστράτευση περιορίστηκε στην εκτέλεση καταναγκαστικών έργων.
Ο Πρόεδρος Ισμέτ Ινονού όμως δεν ήταν καθόλου ευχαριστημένος. Κάλεσε τον πρωθυπουργό Σουκρού Σαράτσογλου και του ανέθεσε το έργο της οικονομικής ή φυσικής εξόντωσης των μη μουσουλμανικών πληθυσμών με «όπλο» ένα έκτακτο φόρο περιουσίας που θα ήταν τόσο εξωφρενικός ώστε πρώτα οι «υπόχρεοι» θα αδυνατούσαν να πληρώσουν και στην συνέχεια θα τους δινόταν η μεγαλόψυχη «ευκαιρία» να τον εξοφλήσουν με καταναγκαστική εργασία. Υπολογίζεται ότι για την εξόφληση του φόρου που επιβλήθηκε σε κάθε Έλληνα, Αρμένη ή Εβραίο αλλά δεν κατέστη δυνατό να πληρωθεί, απαιτείτο καταναγκαστική εργασία διακοσίων έως τριακοσίων ετών προκειμένου να εξοφληθεί!!
Ο Τούρκος πρωθυπουργός δεν έχασε χρόνο. Σχεδίασε προσεκτικά τα βήματα που έπρεπε να γίνουν ένα προς ένα:
Πρώτα έπρεπε να προετοιμαστεί το κατάλληλο κλίμα στο εσωτερικό της Τουρκίας. Ο τουρκικός τύπος άρχισε σταδιακά να εξαπολύει μια εκστρατεία μίσους και φανατισμού εναντίον των μη μουσουλμάνων – Ελλήνων, Αρμενίων, Εβραίων. Όλα τα δεινά της Τουρκίας φορτώνονταν στις πλάτες των μειονοτήτων και βέβαια στην οικονομική ευημερία που απολάμβαναν.
Δεύτερον, ανασύρθηκε ένας νόμος που είχαν ετοιμάσει το 1914 οι νεότουρκοι για την «ανάπτυξη της Τουρκικής οικονομίας» με πλιάτσικο των χριστιανικών περιουσιών της Τουρκίας. Ξεσκονίστηκε, καθαρογράφτηκε, συμπληρώθηκε και παρουσιάστηκε από τον υφυπουργό οικονομικών Εσαάτ Τεκελί στον πρωθυπουργό Σαράτσογλου. Ο τελευταίος ζήτησε από τον σεσημασμένο για σφαγές άμαχων Ελλήνων Fuat Agrali, την δημιουργία ενός μικρού διευθυντηρίου που θα εφάρμοζε τον νόμο. Μέλη του ορίστηκαν οι Faik Ökte, (έφορος Κωνσταντινούπολης) και Mumtaz Tarham τους οποίους ο Fuat Agrali παρουσίασε στον Τούρκο πρωθυπουργό με τα εξής λόγια: «Aυτά τα δύο παλληκάρια θα εφαρμόσουν τον νόμο μας στην Kωνσταντινούπολη και στη Σμύρνη»***
Το επόμενο βήμα ήταν η μυστική συνεδρίαση του κυβερνώντος Λαϊκού κόμματος κατά την διάρκεια της οποίας ο Τούρκος πρωθυπουργός έδωσε εγγυήσεις πως ο νέος νόμος για τον έκτακτο φόρο περιουσίας, το βαρλίκι, στην πράξη θα εφαρμοστεί μόνο στις μειονότητες. Εξήγησε ότι έπρεπε, για τα μάτια, να υπάρχει και ένας φόρος για Τούρκους αλλά θα ήταν μικρός και συμβολικός, έτσι για να τηρηθούν στοιχειωδώς τα προσχήματα. Αμέσως μετά, η Τουρκική βουλή ψήφισε σε μια συνεδρίαση τον νόμο 4305 με 17 άρθρα, στις 12 Νοεμβρίου 1942.
Ο νόμος 4305 διαχώρισε με επίσημο, ρατσιστικό τρόπο τους φορολογούμενους σε τέσσερις κατηγορίες: Μουσουλμάνους, Γκιαούρηδες (Έλληνες, Αρμένιους, Εβραίους), όσους άλλαξαν την πίστη τους και έγιναν μουσουλμάνοι (Donme) και τέλος όλους τους ξένους υπηκόους.
Καθορίστηκαν επιτροπές με έξη μέλη που όριζαν το ποσό του φόρου για κάθε φορολογούμενο ξεχωριστά (Δύο εφοριακοί, δύο μέλη τοπικής αυτοδιοίκησης που ήταν φανατισμένα μέλη του Λαϊκού κόμματος και δύο μουσουλμάνοι – μέλη του εμπορικού επιμελητηρίου της Κωνσταντινούπολης).
Στο βιβλίο «Η συμφορά του φόρου Βαρλίκι» (Varlık Vergisi Faciası) ο έφορος Κωνσταντινούπολης Faik Ökte μας περιγράφει με ποιο τρόπο οριζόταν το ποσό του φόρου, αφού πρώτα εξεταζόταν ο φάκελος του θύματος και βεβαιώνονταν το θρήσκευμα και η εθνικότητα του:
Πόσο θα πληρώσει αυτός;
500.000 λίρες πρότεινε ένα μέλος της επιτροπής.
Όχι, όχι 1.000.000 λίρες αντιπρότεινε ένα άλλο.
Πείτε ένα ενδιάμεσο ποσό να τελειώνουμε, επενέβαινε ένας τρίτος.
Αν σε ένα χριστιανό φορολογούμενο επιβαλλόταν 5.000 λίρες φόρος για ένα μικρό κατάστημα, στον μουσουλμάνο του διπλανού ακριβώς καταστήματος επιβαλλόταν φόρος μόνο 5 λιρών.
Το ποσό του φόρου που επιβαλλόταν δεν επιδέχονταν καμιά έφεση. H προθεσμία πληρωμής ορίστηκε σε 15 ημέρες. Τυχόν καθυστέρηση πληρωμής για την μεν πρώτη εβδομάδα σήμαινε πρόστιμο 1%, για την δεύτερη 2% κ.ο.κ.ε. Μετά την παρέλευση ενός μηνός ακολουθούσε κατάσχεση της ακίνητης περιουσίας, σύλληψη και εκτόπιση σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας με ημερήσια «αμοιβή» 2 λιρών η οποία «συμψηφιζόταν» με την οφειλή του εκτοπισθέντος.
Οι φορολογικοί κατάλογοι δημοσιεύτηκαν από τις Τουρκικές αρχές τις παραμονές των Χριστουγέννων του 1942. Ο πανικός απλώθηκε στην έντρομη μειονότητα που γέμισε όλες τις εφημερίδες με αγγελίες πώλησης ακινήτων Ελλήνων, Αρμενίων και Εβραίων. Σύμφωνα με όσα καταγράφει στο βιβλίο του ο έφορος της Κωνσταντούπολης Faik Ökte, στο τέλος του 1942 αγοραστή έψαχναν απεγνωσμένα μέσα από εφημερίδες 8 εργοστάσια, 7 στοές σε κεντρικά σημεία, 80 πολυκατοικίες, 230 σπίτια, 97 μαγαζιά και 190 οικόπεδα!
Όπως ήταν φυσικό, οι τιμές κατρακύλησαν αμέσως με αποτέλεσμα να ξεπουλιούνται ολόκληρες περιουσίες για ένα κομμάτι ψωμί.
Όσοι δεν κατάφεραν να εξοφλήσουν τον φόρο που τους επέβαλαν οι Τουρκικές αρχές άρχισαν να βλέπουν, μετά την 7η Ιανουαρίου 1943, τα ονόματα τους στις εφημερίδες. Η περιουσία τους κατάσχονταν και οι «υπόχρεοι» οδηγούντο σε καταναγκαστικά έργα στο Άσκαλε, που θεωρείται η Σιβηρία της Ανατολής, ώστε να επισπευστεί η φυσική τους εξόντωση από τις καιρικές συνθήκες και την καταναγκαστική εργασία που ξεκινούσε από τις 5 το πρωί και τέλειωνε στις 7 το απόγευμα.
Τον Σεπτέμβριο του 1943 η εφημερίδα New York Times δημοσίευσε ένα άρθρο για την πισώπλατη μαχαιριά της Τουρκίας και η Τουρκική εθνοσυνέλευση, χωρίς καθυστέρηση, αποφάσισε την άμεση διαγραφή των φόρων που δεν είχαν εισπραχθεί ακόμα. Τρείς μήνες αργότερα (Δεκέμβριος 1943) αποφασίστηκε η διάλυση των ταγμάτων εργασίας και η επιστροφή των «οφειλετών» στα σπίτια τους. Όσοι άντεξαν τις κακουχίες και κατάφεραν να επιστρέψουν, ήσαν κυριολεκτικά αγνώριστοι. Από τους 1.229 πλούσιους μειονοτικούς που δεν μπόρεσαν να πληρώσουν τον υπερβολικό φόρο και βρέθηκαν στα τάγματα εργασίας, ένας στους τρείς δεν κατάφερε να γυρίσει πίσω. Πλήθος μαρτυριών καταγράφει συγκλονιστικές λεπτομέρειες μιας ακόμα μαύρης σελίδας στην ιστορία της σύγχρονης Τουρκίας.
Ο νόμος 4305 καταργήθηκε οριστικά στις 15 Μαρτίου 1944, όταν ο Ρωσικός στρατός έφθασε νικητής στα σύνορα της Ρουμανίας και η Τουρκία προσπάθησε να εξαφανίσει τα ίχνη του αποτρόπαιου εγκλήματος που διέπραξε.

Σ Υ Μ Π Ε Ρ Α Σ Μ Α:  Η μελέτη και η πλήρης γνώση των ιστορικών γεγονότων που σημάδεψαν και σημαδεύουν την σύγχρονη πορεία Ελλάδος και Τουρκίας, σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί κήρυγμα μίσους προς την απέναντι όχθη του Αιγαίου. Αντίθετα, ένα χέρι φιλίας μόνιμα απλωμένο, με ειλικρίνεια και αμοιβαίο σεβασμό, δίνει ελπίδα στις επόμενες γενιές να πετύχουν κάποτε αυτό που οι παλαιότερες δεν κατάφεραν.
Η μελέτη όμως και η πλήρης ιστορική γνώση, αποτελεί εθνική υποχρέωση γιατί η λήθη του κακού είναι η άδεια για την επανάληψη του. Και η Τουρκία στις μέρες μας, με εξωπραγματικές νέο-οθωμανικές φαντασιώσεις, αποτελεί ένα μεγάλο κίνδυνο για την σταθερότητα, την ασφάλεια και την ειρήνη σε ολόκληρη την Μέση Ανατολή και τα Βαλκάνια.
Σε ότι πάντως μας αφορά, δεν υπάρχει πιο καταλυτικό, πιο ισχυρό όπλο των Ελλήνων εναντίον των προβληματικών μας γειτόνων, από την πλήρη γνώση της ιστορίας μας!

*Μόλις η ήττα των Γερμανών κατέστη βέβαιη, η Τουρκία έσπευσε «να κηρύξει τον πόλεμο στην Γερμανία» (23 Φεβρουαρίου 1945).

Πηγή: http://www.analyst.gr/

Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2015

Κύριέ μου, σήμερα ήθελα να Σου πω πώς θέλω να ανήκω σε Σένα

Σου το ΄πα κι άλλες φορές. Το ξέχασα όμως αρκετές φορές από τότε.
Σήμερα με βοηθείς να Σου το ξαναζητήσω.
Σ΄ευχαριστώ και Σε παρακαλώ, αυτό το δώρο χάρισε το στο παιδί Σου.
Βοήθησέ με, μέχρι το βράδυ αυτό να σκέπτομαι.
Κύριε, Συ ξέρεις τις πληγές μου.
Ξέρεις όμως και την προσπάθειά μου.
Το όνομά Σου στα χείλη μου το έχω συχνά.
Και η επίκληση αυτή κάνει θαύματα.
Γλυκύτατε Ιησού, βοήθησέ με να Σου κουβεντιάζω πιο συχνά.
Όταν μου έρχεται το κύμα του κακού τότε να Σου κουβεντιάζω πιο πολύ για να περνά η μπόρα.
Κι αν τα κύματα με βρέξουν, και με βρέχουν συχνά, Συ μην αφήσεις τη βάρκα μου να τσακιστεί…

Μητροπολίτου Χαλκίδος + Νικολάου Σελέντη

Ντρέπεσαι να εξομολογηθείς;

Αδελφέ, δεν χρειάζεται ντροπή τώρα.
Εδώ είσαι μπροστά στον Χριστόν.
Εγώ δεν είμαι δικαστής να σε δικάσω ούτε και θα σε βάλω να μου κάνεις αναπαράσταση των πράξεών σου. Δεν μου χρειάζεται.
Εμένα θα τ’ ακούσει το αυτί μου και μεσ’ από αυτό θα σε ακούσει Εκείνος!
Καλό είναι να ντρα­πείς μόνον εμένα και όχι τις γενεές των γενεών όλων των ανθρώπων εν τη Ημέρα της Κρίσεως. Προς τι λοιπόν η ντροπή;

Απόσπασμα από το βιβλίο: "Επίγειοι Άγγελοι οι Αγιορείται"

Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2015

H σημασία της εσωτερικής ειρήνης

«Βρες εσύ την εσωτερική σου ειρήνη και χίλιοι άνθρωποι θ’ αναπαυτούν κοντά σου». Ο λόγος αυτός του αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ καθορίζει το σημείο που θα πρέπει να στρέφεται η πνευματική μας ζωή. Όχι τόσο με την έννοια «να σώσουμε τους άλλους» όσο με το να βιώσουμε την «εντός ημών Βασιλεία».
Είναι παρατηρημένο ότι ο σημερινός άνθρωπος αγχώνεται, πνίγεται από τα ποικίλα προβλήματά του. Κυρίως όμως γιατί δεν μοιράζεται τη δυσκολία του, νιώθει μόνος, πιέζεται. Και αυτά τα γνωρίσματα φαίνεται πως χαρακτηρίζουν και τους ανθρώπους της εκκλησίας. Άλλωστε, ζώντας μέσα σ’ αυτό τον κόσμο, δεν είναι παράξενο πως επηρεάζονται απ’ αυτόν.
Το ζητούμενο, βέβαια, δεν είναι η διάγνωση της ασθένειας – αν και είναι σημαντικό – αλλά η θεραπεία. Η Εκκλησία, ως νοσοκομείο και θεραπευτήριο για όσους θέλουν, μας λέει ότι η αιτία του άγχους βρίσκεται στην απιστία. Ο άνθρωπος δηλαδή θέλει να ρυθμίσει τα της ζωής του, όπως και των δικών του, κατά πως νομίζει. Δεν εμπιστεύεται το Θεό – Πατέρα του που μέσω των γεγονότων τού δείχνει το δρόμο που του ταιριάζει.
Πορεύεται μόνος ουσιαστικά, με βάση το θέλημα και τη λογική του. Δεν είναι ο Θεός που προπορεύεται και ακολουθεί ο άνθρωπος αλλά το αντίθετο. Έτσι, αν δεν κυλήσουν τα γεγονότα όπως προγραμματίστηκαν, το άγχος και η αναστάτωση κυριαρχούν.
Ένας τέτοιος άνθρωπος μεταγγίζει ένταση και σύγχυση στους γύρω του, ακόμα και με την παρουσία του. Δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε το λόγο του άγχους του. Είναι όλος άγχος… Ούτε ο ίδιος είναι αναπαυμένος ούτε οι άλλοι αναπαύονται κοντά του.
Να γιατί ο λόγος του αγίου Σεραφείμ είναι ουσιαστικός και αναγκαίος. Δεν χρειαζόμαστε την ανάπαυση; Δεν χρειάζονται οι γύρω μας να αναπαύονται κοντά μας; Δεν είναι η όντως ανάπαυση η όντως Βασιλεία του Θεού μέσα μας;
«Βρες εσύ την εσωτερική σου ειρήνη…». Πώς θα τη βρεί; Ο Απόστολος Παύλος λέει ότι «ο Χριστός εστι η ειρήνη ημών». Συναντώντας το Χριστό στην καρδιακή προσευχή και στην τήρηση των εντολών Του, κι ενωνόμενοι μαζί Του στη Θεία Κοινωνία, με την κατάλληλη προετοιμασία και συναίσθηση, αρχίζει η ειρήνη της καρδίας να διαποτίζει την ύπαρξή μας.
Τα προβλήματα είν’ εκεί, όμως η θεώρησή τους διαφέρει από πριν. Αυτή η θεώρηση καθορίζει τη στάση μας απέναντι στη ζωή και στα προβλήματά της. Κατανοούμε τη σημασία της προτροπής που ακούμε στις ακολουθίες «εαυτούς και αλλήλους και πάσαν την ζωήν ημών Χριστώ τω Θεώ παραθώμεθα»
Η ειρήνη της καρδίας, που είναι ειρήνη Χριστού, αναπαύει τον άνθρωπο, ακόμα και όταν όλα γύρω του είναι άνω-κάτω. Γιατί δεν είναι ηρεμία ως αδιαφορία και απάθεια, αλλά ως εμπιστοσύνη στην αγάπη και τη δύναμη του Κυρίου που μπορεί να γαληνέψει τη φουρτούνα και να κάνει τα αδύνατα δυνατά.
Αφού έχουμε ένα τέτοιο Πατέρα και πιστεύουμε σε τέτοιο Θεό, δεν αξίζει να το παλέψουμε για να αποκτήσουμε την εσωτερική μας ειρήνη, την ειρήνη Του;

π. Ανδρέα Αγαθοκλέους

Πηγή: http://www.diakonima.gr/

Αγάπη είναι ό,τι έχεις πάρει από το σπίτι σου

Ας υποθέσουμε πως η ζωή μας είναι βασισμένη σε μία σειρά μοτίβων, κινήσεων και αντιδράσεων που έχουν τις ρίζες τους στην παιδική μας ηλικία.
Ας υποθέσουμε ότι αν η παιδική μας ηλικία έχει υπάρξει, με οποιονδήποτε τρόπο, δυσλειτουργική, αυτή την οικεία δυσλειτουργία θα βαλθούμε να ψάχνουμε και στην υπόλοιπη ζωή μας.
Ας υποθέσουμε, τέλος, ότι όλες αυτές οι διεργασίες είναι υποσυνείδητες και ότι, ως εκ τούτου, βρισκόμαστε πάντα να αναρωτιόμαστε γιατί μας τυχαίνουν όλοι οι τεμπέληδες/εγωιστές/αγενείς ή όλες οι κακομαθημένες/άπιστες/ακοινώνητες. Αυτή λοιπόν είναι η περίληψη στο βιβλίο της ζωής όλων μας. Ας προχωρήσουμε τώρα στην εισαγωγή. Όπως συνήθως, όλα ξεκινάνε από την παιδική ηλικία.
Σύμφωνα με όλες τις θεωρίες, ο τρόπος με τον οποίο σχετίζεται ένα βρέφος και αργότερα ένα παιδί με τους γονείς του και οι τρόποι με τους οποίους αυτοί ανταποκρίνονται, θα γίνουν αργότερα οι τρόποι με τους οποίους σχετίζεται με τον κόσμο που τον περιβάλλει.
Για τους πρώτους 6 μήνες της ζωής τους τα μωρά εξαρτώνται αποκλειστικά από τους γονείς για όλες τους τις ανάγκες.
Ένα μεγάλο λάθος που κάνουν κάποιοι γονείς είναι ότι πιστεύουν πως με το να αφήσουν ένα μωρό 3-4 μηνών να κλαίει, αυτό θα μάθει κάποια στιγμή να είναι αυτάρκες και θα σταματήσει να ενοχλεί.
Ένα μωρό αυτής της ηλικίας, αν αφεθεί να κλαίει, πράγματι κάποια στιγμή θα σταματήσει, όχι όμως επειδή ξαφνικά δεν επιθυμεί ή δεν έχει την ανάγκη που είχε όταν ξεκίνησε. Θα σταματήσει επειδή έχει λάβει ένα μήνυμα που του λέει ότι κανένας δεν είναι εκεί για να καλύψει τις ανάγκες του.
Όταν ολόκληρος ο κόσμος του δε, είναι οι γονείς του, αυτό μεταφράζεται σε μία απόλυτη έλλειψη εμπιστοσύνης, το μωρό θα αποτραβηχτεί, θα σωπάσει και οι γονείς θα το μεταφράσουν ως επιτυχημένη μέθοδο πειθαρχίας για να μη γίνει το μωρό κακομαθημένο.
Όμως, ένα παραμελημένο παιδί, θα γίνει ένας εξαρτητικός ενήλικας, χωρίς εμπιστοσύνη στον εαυτό του, με ένα σκεπτικό που λέει ‘Αφού δεν ενδιαφέρονται για μένα, μάλλον είμαι/κάνω κάτι λάθος’, και χωρίς εμπιστοσύνη προς τους άλλους, με μία αντίστοιχη πεποίθηση που λέει «Η εμπιστοσύνη μου θα προδοθεί, η ανάγκη μου δε θα καλυφθεί.»
Στην ηλικία μεταξύ 12 και 18 μηνών, ένα ασφαλές παιδί, που νιώθει πως οι περισσότερες ανάγκες του καλύπτονται και υπάρχει μία σταθερή και ασφαλής βάση, θα αρχίσει να εξερευνά τον κόσμο, κάνοντας όλο και περισσότερα βήματα προς το άγνωστο, πριν επιστρέψει στην ασφάλεια της μαμάς ή/και του μπαμπά.
Ένα παιδί όμως που δεν έχει νιώσει αυτή τη σιγουριά, θα παραμένει πάντα κοντά στους γονείς, θα φοβάται να κοινωνικοποιηθεί και γενικά θα αποφεύγει οποιαδήποτε εξερεύνηση μπορεί να διακινδυνεύσει την παρουσία των γονιών του.
Και κάπως έτσι δημιουργούμε σχέσεις που είναι λάθος για τον ψυχισμό μας, εφ' όσον οι άνθρωποι ακολουθούμε μοτίβα που έχουμε βιώσει στη διάρκεια της ζωής μας και τα αναπαράγουμε με συνέπεια ώστε να μπορούμε να παραμείνουμε σε αυτό που γνωρίζουμε πώς να το διαχειριστούμε, στο οικείο.
Έτσι, μία γυναίκα που ως παιδί κακοποιείτο σωματικά ή σεξουαλικά ή που παρατηρούσε τους γονείς να παίζουν ξύλο, θα επιλέξει να είναι σε μία σχέση με κάποιον με τον οποίο μπορεί να επαναλάβει αυτό το σενάριο.
Και ενώ γνωρίζω πως η λέξη ‘επιλέξει’ ίσως σας ακούγεται παράδοξη, γιατί ποιος θα επέλεγε να είναι σε σχέση με κάποιον που τον χτυπάει ή τον προσβάλλει, τη χρησιμοποιώ γιατί ο μηχανισμός επιλογής λειτουργεί ασυνείδητα και έτσι γίνεται σχεδόν μία ανάγκη.
Οι ανάγκες είναι, στο συγκεκριμένο παράδειγμα, συνήθως δύο:
Αφ' ενός, πρέπει να επιλέξω να είμαι σε μία κατάσταση που γνωρίζω και άρα μπορώ να τη διαχειριστώ.
Δεύτερον, είμαι σίγουρη ότι δεν αξίζω, γιατί αν άξιζα δε θα με έδερναν οι γονείς μου. Εφ' όσον δεν αξίζω, σίγουρα δε θα μπορέσω να κάνω μία όμορφη, υγιή σχέση οπότε δε χρειάζεται καν να το προσπαθήσω. Είναι μία ακριβής αναπαραγωγή του οικογενειακού περιβάλλοντος και των δυσλειτουργιών του και χωρίς κάποια βοήθεια, είναι δύσκολο να απεμπλακεί κάποιος.
Ο τρόπος με τον οποίο έχουμε μάθει να εκφράζουμε τα συναισθήματα μας προς τους γονείς μας και ο τρόπος με τον οποίο αυτοί ανταποκρίνονται, επίσης θα μας κυνηγάει για πάντα – ή τουλάχιστον για όσο καιρό αρνούμαστε να μπούμε σε θεραπεία! Αν οι γονείς μας, μας έμαθαν ότι ο θυμός μας δεν είναι αποδεκτός, με το να μας αγνοούν ή να μας τιμωρούν για αυτόν, εμείς θα περάσουμε τη ζωή μας, όχι χωρίς να βιώνουμε θυμό (κάτι τέτοιο είναι αδύνατο) αλλά βιώνοντας τον παθητικά-επιθετικά.
Αυτό θα μεταφραστεί σε αντιδράσεις λίγο πολύ γνωστές σε όλους μας, δηλαδή παρακράτηση σεξουαλικών επαφών (η αγαπημένη τιμωρία των γυναικών) ή ανεπάρκεια σε δουλειές του σπιτιού ή λοιπές υποχρεώσεις (η αγαπημένη τιμωρία των ανδρών) μέχρι να γίνει μία έκρηξη από τη μία ή και τις 2 πλευρές. Δυστυχώς όμως, όταν φτάσει το ζευγάρι στο σημείο της έκρηξης, είναι πολύ λίγα αυτά που μπορούν να διασωθούν. Χρήσιμο είναι λοιπόν να προλαμβάνουμε τέτοιες καταστάσεις, είτε με συζητήσεις με το/τη σύντροφό μας, είτε, αν αυτές φαίνονται αδιέξοδες, με τη βοήθεια ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Αντωνία Αντωνά
Σύμβουλος Ψυχικής υγείας και Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια

Πηγή: http://hamomilaki.blogspot.gr/

Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2015

Περί σιωπής

Το να σιωπάς είναι πράγματι αποτέλεσμα και καρπός βασιλικής και ευγενικής παιδείας. Αυτός που έμαθε να σιωπά, αυτός έμαθε και να μιλάει. Γιατί η σιωπή είναι προϊόν σύνεσης όχι μικρότερης από το να μιλάει κανείς συνετά.
Έτσι λοιπόν αυτός που δεν ξέρει να σιωπά, ούτε να συζητάει μπορεί. Για τον νέο μάλιστα, η σιωπή δημιουργεί περιβάλλον ασφαλές και μάλιστα όταν ακούει τον άλλον δεν ταράζεται και ούτε αντιμιλάει με άπρεπα λόγια.
Ακόμη κι αν τα λόγια που ακούει δεν του πολυαρέσουν, να τα ανέχεται και να περιμένει να σταματήσει ο συνομιλητής του. Ούτε αμέσως να προβάλλει την αντίρρησή του, αλλά, όπως λέει ο Αισχίνης, να του αφήνει χρόνο, μήπως και θέλει να προσθέσει κάτι ακόμη στα λεγόμενά του ο άλλος, ή κάτι να διορθώσει ή να αφαιρέσει από μόνος του.
Αυτοί δε που αμέσως διακόπτουν, ούτε ακούν ούτε ακούγονται, μιλούν σ’ αυτούς που ταυτόχρονα μιλούν κι έτσι καταλήγουν να φέρονται άσχημα (Πλούταρχος). Η σιγή είναι μητέρα τής προσοχής, κρίκος τής πύλης τού ουρανού, κλειδί τού Παραδείσου» (Ιωάννης της Κλί­μακας).
Η σιγή είναι ένδειξη σωφροσύνης. Ωστόσο, αυτή, από μόνη της, δεν μπορεί να φέρει τη μεταμέλεια. Ακόμη κι αυτούς που δεν έχουν παιδεία, η σιωπή τους μεταμορφώνει σε φρόνιμους και σεμνούς.
Είναι αγαθό το να σιωπάς, παρά να μιλάς και μακάριος αυτός που έχει βρει και κρατήσει αυτό το κλειδί. Είναι καλύτερος αυτός που σιωπά απ’ αυτόν που μιλάει, ακόμη κι αν μιλάει σωστά. Όταν η γυναίκα σιωπά, φορά το καλύτερο στολίδι. Μάθε να σωπαίνεις καθότι αυτό είναι καλύτερο από το να μιλάς.
«Η παροιμία λέει ότι η σιωπή είναι ακίνδυνος έπαινος. Αυτός που φυλάει το στόμα του, διατηρεί την ψυχή του μακριά από θλίψεις. Από στόμα κλειστό μόνο αγαθά προκύπτουν. Ο σιωπηλός και νοήμων αξιώνεται πολλών τιμών. Υπάρχει αυτός που μιλάει και δεν είναι αρεστός.
Και υπάρχει κάποιος που σιωπά και βρίσκεται σοφός» (Σειράχ). «Μίλησε αν έχεις κάτι καλύτερο να πεις από το να σιωπήσεις. Αγάπα την ησυχία. Εκεί η σιγή είναι καλύτερη από τον λόγο» (Γρηγόριος ο Θεολόγος).
Το να σωπαίνεις, δεν προκαλεί ούτε δίψα, ούτε λύπη, ούτε πόνο. Απ’ αυτούς που σιώπησαν, κανείς δεν μετάνιωσε. Απ’ αυτούς που μίλησαν πάρα πολλοί το μετάνιωσαν. Το να συγκρατεί κανείς τη γλώσσα του είναι τιμητικό και για τον γέρο και για τον νέο.
Για τα λόγια σου φτιάξε ζυγαριά και μέτρο και για το στόμα σου θύρα που θα το κρατά κλειστό. Αν έχεις κάποιο λόγο συνετό να πεις, αποκρίσου στον πλησίον σου. Αν όχι, κλείσε καλύτερα το στόμα σου με το χέρι σου. Ο Σολομών ευχόταν στον Θεό να βάλει φίμωτρο στο στόμα του και να σφραγίσει τα χείλη του.
Ο Δαυίδ ζητούσε «φυλακήν τω στόματι αυτού και θύραν περιοχής περί τα χείλη του».
Η σιγή τής γλώσσας είναι σαν το δένδρο τής ζωής. Αυτός δε που τη διατηρεί, γεμίζει με Άγιο Πνεύμα. Ο θάνατος και η ζωή είναι στο χέρι τής γλώσσας. Αυτοί δε που την εξουσιάζουν, απολαμβάνουν τους καρπούς της.
Είναι πολύ καλή η σιωπή που διατηρείται όταν πρέπει. Τίποτα άλλο δεν είναι, παρά μητέρα σοφότατων λογισμών. Το αγαθό πνεύμα αποφεύγει την πολυλογία.

Πηγή: http://www.diakonima.gr/

Δευτέρα 14 Δεκεμβρίου 2015

Μας γάζωναν με τα μυδράλια, μας έσφαζαν σαν τα κοκόρια...

Οι Ναζί έβαλαν φωτιά παντού. Η φωτιά έκαιγε παντού. Την ώρα που οι φλόγες πλησίαζαν το σχολείο και τα γυναικόπαιδα κινδύνευαν να καούν ζωντανά, οι Γερμανοί πραγματοποιούσαν στο ύψωμα πάνω από την πόλη, την «Ράχη του Καπή», ένα από τα μεγαλύτερα εγκλήματά τους . Το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων. Το σήμα για την εκτέλεση έδωσε με φωτοβολίδα από το κέντρο των Καλαβρύτων ο ταγματάρχης Χανς Εμπερσμπέργκερ και επικεφαλής του εκτελεστικού αποσπάσματος ήταν ο υπολοχαγός Βίλιμπαντ Ακαμπχούμπερ. Οι άντρες που άνοιξαν πυρ δεν λογοδότησαν και δεν  τιμωρήθηκαν ποτέ. Ο απολογισμός τραγικός. 441 εκτελεσθέντες άντρες κάθε ηλικίας. Από τη σφαγή κατάφεραν να επιζήσουν μόνο 13 , που έγιναν οι τραγικοί μάρτυρες της μεγάλης σφαγής....

Η σιωπή των Χριστουγέννων

Η αυστηρή νηστεία των Χριστουγέννων, δεν ξεκινά στις 17 , όπως στα περισσότερα μέρη, αλλά από την επομένη του αγίου Σπυρίδωνα, από παλιά παράδοση, πού αγνοώ την προέλευση της. Τότε παύει η ιχθυοφαγία και όλη η πνευματική προετοιμασία γίνεται πιο εντατική.
Το έχουμε και εμείς συνήθεια, να παύουμε τα κηρύγματα και την ιχθυοφαγία, μαζί με άλλες συνήθειες, είτε ωφέλιμες είτε ανθρώπινες και κοινές. Είναι η σιωπή πριν τα Χριστούγεννα.
Τι μπορεί να νιώσει κανείς και τι άλλο μπορεί να κάνει, παρά ευλογημένη σιωπή, μπροστά στο μυστήριο της Βηθλεέμ; Με την σιωπή καταφέρνεις και κλείνεις στην καρδιά σου, όλη την κατάπληξη και την συγκίνηση, αποφεύγεις τα μεγάλα θεολογικά και λαμπρά λόγια.
Εκφεύγεις από τον διδακτισμό και την υπερηφάνεια του λόγου. Περικλείεις μέσα σου την δύναμη του μυστηρίου. Βιώνεις το θαυμαστό υπέροχο της του Θεού λαθότητας.
Με την σιωπή αποφεύγεις τις κρίσεις και έρχεσαι πιο κοντά στην νηπιότητα του Παιδίου του Νέου, του ανακεκλιμένου εν τη φάτνη. Με τα δώρα των αρετών και των έργων τα στέφανα ας Τον πλησιάσουμε.
Και αν μπορούμε και αυτή την περιβόητη αρετή μας και τα μεγάλα μας έργα, να τα θεωρήσουμε σκύβαλα για να ταπεινωθούμε ακόμα καλύτερα. Όχι με κενά χέρια και καρδιές, αλλά με κένωση καρδιάς να πλησιάσουμε τον κενωθέντα. Σαν άνθρωποι, πού δεν έχουν τί να προσφέρουν στον Δεσπότη, παρά τον πληγωμένο εαυτό τους. Ταπεινωμένο και πληγωμένο στην αγκαλιά του Γιατρού.
Με συναίσθηση πώς δεν εποιήσαμε τι. Αποκενωμένοι από την αυτού μεγαλειότητα τον εαυτό μας.
Χριστούγεννα σημαίνει ευτέλεια και κένωση, άκρα ταπείνωση, παιδική εξάρτηση από το αιώνιο βρέφος της Βηθλεέμ.
Και αυτός πού ταπεινώθηκε για το γένος μας, θα δώσει την χάρη Του στους ταπεινούς. Γιατί σε αυτούς ευαρεστείται και για αυτούς ετέχθη σήμερον ως Σωτήρ.

Κυριακή 13 Δεκεμβρίου 2015

Τα Χριστούγεννα μαζί με την εορτή του Πάσχα αποτελούν τους δύο μεγάλους πόλους γύρω από τους οποίους στρέφεται το λειτουργικό έτος

Η είσοδος των πιστών στην Εκκλησία με το βάπτισμα τους σημαίνει, ότι πέθαναν μαζί με τον Χριστό και αναστήθηκαν μαζί του, έχοντας την κλήση και τη χαρισματική δυνατότητα να ζήσουν μια νέα ζωή. Θεμελιώδες γνώρισμα αυτής της ζωής είναι η νέκρωση των διαφόρων παθών. Ως εκ τούτου ο Απόστολος των εθνών συνιστά τη νέκρωση «των μελών των επί της γης». Κάτω από τη διατύπωση αυτή του Παύλου οφείλουμε να εννοήσουμε είτε τα μέλη του σώματος, όταν αυτά μεταβάλλονται σε όργανα του παλαιού - πεπτωκότος ανθρώπου και των εμπαθών επιθυμιών του, είτε τα αμαρτήματα που ο άνθρωπος ενεργεί μέσω των μελών του και τα οποία ονομάζει «επί της γης».
Για να γίνει αυτό σαφέστερο ο Απόστολος προχωρεί στην απαρίθμηση πέντε συγκεκριμένων αμαρτημάτων, πού σχετίζονται με το ανθρώπινο σώμα. Σαν πρώτο αμάρτημα της σαρκός ο Παύλος αναφέρει την «πορνεία». Σαν δεύτερο αναφέρει την  «ακαθαρσία», που και αλλού αναφέρεται μαζί με την πορνεία. Η πορνεία και η ακαθαρσία είναι η ηθική ρυπαρότητα. Εννοούνται βασικά εδώ τα πάθη και αμαρτήματα της σαρκός. Ο Μ. Βασίλειος μάλιστα παρατηρεί πως τα διάφορα είδη των σαρκικών παθών τα δίδαξαν στους ανθρώπους οι δαίμονες. Το τρίτο αμάρτημα στη σειρά είναι το «πάθος» . Σύμφωνα με τον Ευθύμιο Ζιγαβηνό ως «πάθος» θα πρέπει να εννοήσουμε την αμαρτία γενικότερα.  Ακολουθεί η «κακή επιθυμία», που  είναι ό,τι ενσπείρει στην καρδιά του ανθρώπου η ελκτική δύναμη της αμαρτίας. Ως τελευταία αμαρτωλή εκδήλωση μνημονεύεται η «πλεονεξία», η οποία και χαρακτηρίζεται σαν ειδωλολατρία. Πλεονεξία είναι η άμετρη και ασυγκράτητη προσκόλληση της καρδιάς του άνθρωπου στα υλικά αγαθά του παρόντος κόσμου. Η υπέρμετρη και άλογη αγάπη και προσκόλληση του ανθρώπου στο χρήμα και τα υλικά αγαθά, αποτελεί ουσιαστικά μια μορφή ειδωλολατρίας. Αυτό επισημαίνει και αποδέχεται σύμπασα η Πατερική παράδοση και γραμματεία.
Για τα αμαρτήματα που προανέφερε, στην συνέχεια ο Παύλος διδάσκει ότι προκαλούν την οργή του Θεού (στίχος 6). Οι «υιοί της απειθείας», στους οποίους έρχεται η θεία οργή, είναι εκείνοι πού καταδυναστεύονται από τα πάθη που μνημόνευσε στον στίχο 5. Τους ονομάζει δε «υιούς της απειθείας» επειδή παραγκωνίζουν και παραγνωρίζουν, ενώ γνωρίζουν τις εντολές του Θεού. Δεν αμαρτάνουν απο άγνοια, αλλά ηθελημένα. Η οργή του Θεού, που υπενθυμίζει ο Απόστολος και σε άλλες περιπτώσεις, είναι «μέλλουσα». Ωστόσο, πολλές φορές η οργή του Θεού ξεσπά και κατά τον παρόντα αιώνα. Η σαρκολατρεία καταστρέφει  ολόκληρους λαούς.  Ας θυμηθούμε εδώ απο την Γραφή τον κατακλυσμό επί εποχής του Νώε και τα Σόδομα και τα Γόμορα, τα οποία ο Θεός κατέστρεψε. Ουσιαστικά οι ίδιοι οι άνθρωποι αυτοκαταστρέφονται, αφού απομακρύνονται απο την όντως Ζωή, δηλαδή το Θεό. Αφήνουν τα πάθη να γίνουν για αυτούς δεύτερη φύση, δίνοντας έτσι δικαιώματα στο διάβολο. Αναφέραμε τον κατακλυσμό του Νώε και τα Σόδομα και τα Γόμορα, όπου η καταστροφή ήταν ολοκληρωτική. Όταν όμως υπάρχουν περιθώρια για αλλαγή πορείας, δηλαδή για μετάνοια, τότε έρχεται η οργή του Θεού ως αφύπνιση, για να τους ξυπνήσει από τον λήθαργο της αμαρτίας και να τους οδηγήσει σε μετάνοια. Στο στίχο 7 ο Παύλος υπενθυμίζει στους Κολοσσαείς ότι κι αυτοί παλαιότερα, όταν ακόμη άνηκαν στην τάξη, των εθνικών και δεν είχαν πιστέψει στον Χριστό, ζούσαν υποταγμένοι στα αμαρτήματα πού προανέφερε. Τώρα όμως οι Κολοσσαείς κλήθηκαν απο το Θεό να ζήσουν μια νέα ζωή, η οποία συνίσταται στην απαλλαγή απο την τυρρανία των παθών και της αμαρτίας.
Στον στίχο 5 ο Απόστολος συνέστησε την απαλλαγή από δύο ιδιαίτερα τυραννικά πά¬θη: την επιθυμία της σαρκός και την επιθυμία του πλούτου. Στον στίχο 8 έρχεται να υποδείξει την αποφυγή και άλλων  αμαρτημάτων. Οι Κολοσσαείς προτρέπονται να πετάξουν από πάνω τους «τα πάντα», τα πάθη δηλαδή που στη συνέχεια απαριθμούνται. Πρόκειται για μια νέα πεντάδα αμαρτημάτων. Το πρώτο που αναφέρει ο Παύλος είναι η οργή. Ανάλογο πάθος είναι και ο θυμός, που ο άγιος Νείλος ονομάζει «κίνησιν δαιμονιώδη». «Κακία» είναι η μνησι¬κακία, πάθος σκοτεινό που δηλητηριάζει την καρδιά. Η «βλα¬σφημία», σημαίνει την κακολογία, τις λοιδορίες και τις ύβρεις εναντίων εκείνου που τυχόν λύπησε ή έβλαψε κάποιον. Τελευταίο αμάρτημα αναφέρεται η «αισχρολογία», δηλαδή οι άσεμνοι και αισχροί λόγοι.
Ένα άλλο αμάρτημα, του όποιου την αποφυγή παραγ¬γέλλει στη συνέχεια ο Απόστολος (στίχος 9), είναι το ψεύδος «εις αλλήλους». Το ψεύδος αναιρεί την αγάπη και κλονίζει την εμπιστοσύνη που αποτελούν τη συνεκτική δύναμη, η οποία συνενώνει τα μελή της Εκκλησίας μεταξύ τους. Γενικά ο απόστολος Παύλος μας καλεί να απεκδυθούμε τον παλαιό άνθρωπο της αμαρτίας. Η «απέκδυση» του παλαιού και η «ένδυση» του νέου ανθρώπου (στίχος 10) εκ μέρους του Χριστιανού - ένα θαυμαστό γεγονός πού συντελείται κατά την ώρα του βαπτίσματος του - δεν του επιτρέπει να υποπίπτει στο αμάρτημα του ψεύδους. «Παλαιός άνθρωπος», πού μαζί με τις πράξεις του ο Χριστιανός απεκδύεται κατά την ώρα του βαπτίσματος του, είναι ο άνθρωπος πού βρίσκεται υπό το κράτος αμαρτίας. «Νέος άνθρωπος» είναι εκείνος πού αναγεν¬νήθηκε με το βάπτισμα του Χριστού και ανεδείχθη καινούργια ύπαρξη. Ο «νέος άνθρωπος» ανανεώνεται συνεχώς «κατ’ εικόνα του κτίσαντος αυτόν». Η διατύπωση αυτή του Παύλου, φαίνεται να υπαινίσσε¬ται το Γεν. 1, 26, οπού περιγράφεται η αρχική δημιουργία του ανθρώπου «κατ' εικόνα Θεού». Ο «κτίσας» είναι ο Θεός, ο Δημιουργός των πάντων. Η απέκδυση του παλαιού ανθρώπου και η ένδυση του νέου, δεν γίνεται μόνο στο Βάπτισμα. Πρέπει να γίνεται συνεχώς στη διάρκεια της ζωής μας. Καλούμαστε ως χριστιανοί να απαλλαγούμε απο την αμαρτία μέσω της άσκησης και κυρίως με το μυστήριο της Μετανοίας, που είναι το «δεύτερο Βάπτισμα».
Οι εν Χριστώ αναγεννημένοι άνθρωποι αποτελούν τη νέα ανθρωπότητα που είναι η Εκκλησία, μέσα στην οποία καταργείται κάθε είδους εγκόσμια διάκριση, πού είναι αποτέλεσμα της αμαρτίας, και εγκαθιδρύεται μια καινούργια ενότητα πού πηγάζει από τον Χριστό. Στη νέα κατάσταση του εν Χριστό ανθρώπου «ουκ ένι Έλλην και Ιουδαίος, περιτομή και ακροβυστία, βάρβαρος, Σκύθης, δούλος, ελεύθερος, αλλά τα πάντα και εν πάσι Χριστός» (στίχος 11). Οι διακρίσεις πού καταργούνται  στην νέα πραγματικότητα, που είναι η Εκκλησία του Χριστού είναι οι εξής: α) Εθνικότητας ή φυλής: Παύει να υπάρχει η οξεία διάκριση μεταξύ Ιου¬δαίου και Έλληνα. β) Θρησκευτικές: Καταργείται ή διάκριση μεταξύ περιτμημένων και απερίτμητων. γ) Πολιτιστικές και μορφωτικές: «βάρβαροι» ονομάζονταν εκείνοι που δεν μιλούσαν την ελληνική γλώσσα. Οι «Σκύθες» εθεωρούντο ως το κατ' εξοχήν απαίδευτο και βάρβαρο έθνος. δ) Κοινωνικές: Μέσα στην Εκκλησία παύει να ισχύει και η διάκριση μεταξύ «δούλων» και «ελευθέρων».  «Αλλά τα πάντα και εν πάσι Χριστός»: πηγή ενότητας για τους Χριστιανούς είναι ο Χριστός. Εν Χριστώ καταργείται κάθε είδους διάκριση.
 «Νεκρώσατε ουν τα μέλη υμών τα επί της γης...», Δηλαδή μας καλεί να απεκδυθούμε τον παλαιό άνθρωπο με τα πάθη του και να ενδυθούμε το νέο. Ένας καινούργιος άνθρωπος λοιπόν! Άνθρωπος θεοειδής και χριστοειδής. Αυτό ακριβώς είναι το όραμα του Χριστιανισμού, που κάνει πραγματικότητα η χάρη του Χριστού μέσα στο μεγάλο εργαστήρι της αγιότητας, την Εκκλησία. Γι’ αυτό ήρθε ο Χριστός στον κόσμο. Γι’ αυτό σταυρώθηκε και αναστήθηκε. Γι’ αυτό ίδρυσε την Εκκλησία του. Γι’ αυτό μας έστειλε το Άγιο Πνεύμα, το οποίο «όλον συγκροτεί τον θεσμό της Εκκλησίας» και μας αγιάζει από την παρούσα ζωή.

Ρένου Κωνσταντίνου, θεολόγου

"Κυριακή των Προπατόρων"

Eίπεν ο Κύριος την παραβολήν ταύτην· Ανθρωπός τις εποίησε δείπνον μέγα, και εκάλεσε πολλούς· και απέστειλε τον δούλον αυτού τη ώρα του δείπνου ειπείν τοις κεκλημένοις· έρχεσθε, ότι ήδη έτοιμά εστί πάντα. Και ήρξαντο από μιάς παραιτείσθαι πάντες. Ο πρώτος είπεν αυτώ· Αγρόν ηγόρασα, και έχω ανάγκην εξελθείν και ιδείν αυτόν· ερωτώ σε, έχε με παρητημένον. Και έτερος είπε· Ζεύγη βοών ηγόρασα πέντε, και πορεύομαι δοκιμάσαι αυτά· ερωτώ σε, έχε με παρητημένον. Και έτερος είπε· γυναίκα έγημα, και δια τούτο ου δύναμαι ελθείν. Και παραγενόμενος ο δούλος εκείνος απήγγειλε τω κυρίω αυτού ταύτα. Τότε οργισθείς ο οικοδεσπότης, είπε τω δούλω αυτού· Έξελθε ταχέως εις τας πλατείας και ρύμας της πόλεως, και τους πτωχούς και αναπήρους και χωλούς και τυφλούς εισάγαγε ώδε. Και είπεν ο δούλος· Κύριε, γέγονεν ως επέταξας, και έτι τόπος εστί. Και είπεν ο κύριος προς τον δούλον· Έξελθε εις τας οδούς και φραγμούς και ανάγκασον εισελθείν, ίνα γεμισθή ο οίκός μου. Λεγω γαρ υμίν ότι ουδείς των ανδρών εκείνων των κεκλημένων γεύσεταί μου του δείπνου. Πολλοί γαρ εισί κλητοί, ολίγοι δε εκλεκτοί.

To σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα είναι παρμένο από το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιο και πιο συγκεκριμένα από το δέκατο τέταρτο κεφάλαιο οι στίχοι δέκα έξι μέχρι και είκοσι τέσσερα. Η παραβολή αυτή είναι γνώστη στους περισσοτέρους ως η παραβολή του Μεγάλου Δείπνου και αποτελεί μια από τις πλέον σημαντικές παραβολές του Χριστού. Μέσα από αυτήν τίθεται άμεσα ο προβληματισμός περί της βασιλείας του Θεού η οποία πραγματώνεται στο πρόσωπο του Χριστού και φέρνει τον άνθρωπο ενώπιον της ευθύνης που έχει για να απαντήσει θετικά ή αρνητικά στο κάλεσμα του Θεού.
Ξεκινώντας ο Κύριος την παραβολή μας λέει για κάποιον άνθρωπο πλούσιο κατά πάσα πιθανότητα αφού είχε διάφορους δούλους υπό την επίβλεψη του, οποίος συγκάλεσε ένα μεγάλο δείπνο στο οποίο προσκάλεσε πολύ κόσμο. Όταν απέστειλε κάποιο δούλο για να ενημερώσει τους καλεσμένους ότι το δείπνο ήταν έτοιμο για να προσέλθουν να δειπνήσουν, ο ένας μετά τον άλλο προέβαλλαν δικαιολογίες για τη μη παρουσία τους σε αυτό. Ένας εξ΄ αυτόν είπε ότι αγόρασε χωράφι και θα πήγαινε να το ελέγξει για να είναι σίγουρος ότι δεν εξαπατήθηκε . Άλλος αγόρασε πέντε ζευγάρια βόδια και αυτός θα πήγαινε να τα δοκιμάσει μήπως και δεν είναι καλά για την εργασία που τα ήθελε. Ένας άλλος δικαιολογήθηκε από το γεγονός ότι ήταν νιόπαντρος και δεν μπορούσε να εγκαταλείψει την συζυγική εστία. Αφήνοντας πίσω τις διάφορες οικογενειακές υποχρεώσεις που είχε. Μαθαίνοντας όλα αυτά ο οικοδεσπότης εξοργίστηκε και απέστειλε τον δούλο του στις πλατείες και στους δρόμους της πόλης για να μαζέψει τους φτωχούς ,τους αναπήρους, τους τυφλούς και τους κουτσούς. Ακολουθώντας αυτή την εντολή του κυρίου του πηγαίνει και μαζεύει όλους αυτούς αλλά πάλι δεν γεμίζει το τραπέζι ,δεν πληρούνται όλες οι θέσεις του δείπνου υπήρχαν ακόμη κενές θέσεις. Έτσι αποστέλλεται και πάλι ο δούλος από τον κύριο του έξω από την πόλη στα περίχωρα για να μαζέψει κόσμο έτσι ώστε να πληρωθούν όλες οι θέσεις στο τραπέζι και να γεμίσει το σπίτι του οικοδεσπότη. Στο τέλος της παραβολής δίνεται μια βεβαίωση δια στόματος του οικοδεσπότη του δείπνου αυτού, ότι από τους προσκεκλημένους κανένας δεν θα γευτεί από το δείπνο αυτό, διότι καλεσμένοι ήταν πολλοί οι εκλεκτοί όμως λίγοι.
Μέσα από τη συγκεκριμένη ευαγγελική περικοπή κεντρικό θέμα αποτελεί η βασιλεία του Θεού η οποία παρομοιάζεται με το μεγάλο δείπνο. Στο δείπνο της βασιλείας του Θεού είναι καλεσμένοι όλοι οι άνθρωποι για να παραστούν ανεξαρτήτως της φυλής που ανήκουν. Δεν είναι όμως καλεσμένοι όλοι από την αρχή αλλά κλιμακωτά. Πρώτα κλήθηκαν οι Ιουδαίοι που ήταν ο εκλεχτός λαός του Θεού. Την κλήση αυτή του Θεού την έλαβαν μέσω των προφητών που τους απέστειλε έτσι ώστε να τους προετοιμάσει για να δεχθούν και να γευθούν την βασιλεία του Θεού. Αυτοί όμως αντί να αποδεχθούν την πρόσκληση του Θεού την απέρριψαν προβάλλοντας διάφορες δικαιολογίες στηριγμένες πάνω στις διάφορες κοινωνικές μέριμνες της ζωής και μένοντας προσκολλημένοι στη δική τους ερμηνεία που είχαν δώσει για τον ερχομό της βασιλείας του Θεού. Βλέποντας αυτή την απόρριψη από μέρους των επισήμων Ιουδαίων απευθύνεται προς τον απλό Ιουδαϊκό λαό ο οποίος καλείται να γίνει μέτοχος της βασιλείας του Θεού. Εκτός όμως από τους απλούς Ιουδαίους καλεί και τους εθνικούς που κατοικούν πέρα από την Ιουδαία έτσι ώστε να είναι όλοι στο δείπνο και να μη μήνη κανείς έξω.
Η πρόσκληση του οικοδεσπότη προς όλους τους ανθρώπους να παραστούν ως συνδαιτυμόνες στο δείπνο μας καθιστά όλους υπευθύνους της αποδοχής ή όχι της προσκλήσεως. Προέκταση αυτού του δείπνου αποτελεί η Εκκλησία στην οποία ο Θεός μας καλεί να ενταχθούμε. Ειδικότερα όμως το μυστήριο της θείας Ευχαριστίας στο οποίο παρατίθεται το πανάγιο σώμα και το τίμιο αίμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Πορευόμενοι προς τις άγιες ημέρες των Χριστουγέννων και βλέποντας τη δύσκολη κοινωνική κατάσταση την οποία βιώνουμε καθημερινά ας προσπαθήσει ο καθένας με οποίο τρόπο μπορεί να απαλείψει τον πόνο και την θλίψη που έχει φωλιάσει σε αρκετές ψυχές ανθρώπων. Με τον τρόπο αυτό γινόμαστε αφορμή ώστε οι άνθρωποι αυτοί να οδηγηθούν κοντά στον Θεό γευόμενοι και αυτοί την χαρά που μας προσφέρεται μέσα στην Εκκλησία. Να μη μείνουμε μόνοι στη χαρά αυτή αλλά να πράξουμε όπως ο οικοδεσπότης της σημερινής παραβολής που προσκάλεσε και τους υπολοίπους να  ’ρθούν να γευτούν μαζί του.

Διακόνου Φιλίππου Φιλίππου, θεολόγου

Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2015

Η κορυφή των αρετών είναι η προσευχή... η βάση των αρετών είναι η νηστεία

Νηστεία είναι ο διαρκής μετριασμός της τροφής με σύνεση και διάκριση. Υπερήφανε άνθρωπε! Φαντάζεσαι τόσα πολλά και τόσα υψηλά για τον νου σου, κι αυτός είναι απόλυτα και αδιάσπαστα εξαρτημένος από το στομάχι σου.
Ο νόμος της νηστείας φαινομενικά αφορά το σώμα, και ειδικότερα το στομάχι, στην πραγματικότητα όμως αφορά την ψυχή, και ειδικότερα τον νου.
Ο νους, αυτός ο βασιλιάς του εσωτερικού κόσμου του ανθρώπου, για να ασκήσει και να διατηρήσει τα κυριαρχικά δικαιώματά του, πρέπει πρώτα απ’ όλα να υποταχθεί στον νόμο της νηστείας. Μόνο έτσι θα μπορέσει να υποτάξει τις επιθυμίες της καρδιάς και του σώματος. Και μόνο με τη συνεχή εγρήγορση, τη νήψη, θα μπορέσει να διδαχθεί τις ευαγγελικές εντολές και να τις εφαρμόσει. Το θεμέλιο, λοιπόν, των αρετών είναι η νηστεία...
Στον πρωτόπλαστο άνθρωπο, μέσα στον παράδεισο, δόθηκε μία μόνο εντολή, η εντολή της νηστείας. Και δόθηκε ασφαλώς επειδή αυτή ήταν αρκετή για τη διαφύλαξη της αθωότητας του ανθρώπου. Η εντολή δεν αφορούσε την ποσότητα αλλά την ποιότητα, το είδος της τροφής. Ας σωπάσουν, επομένως, όλοι όσοι δέχονται τη νηστεία ως προς την ποσότητα και την απορρίπτουν ως προς την ποιότητα. Εμβαθύνοντας εμπειρικά στη γνώση της νηστείας, θα αντιληφθούν τη σημασία της ποιότητας της τροφής.
Τόσο βαρυσήμαντη ήταν η εντολή της νηστείας που δόθηκε από τον Θεό στον άνθρωπο μέσα στον παράδεισο, ώστε την ίδια ώρα του ανακοινώθηκε και η τιμωρία την οποία θα συνεπαγόταν η παράβασή της: ο αιώνιος θάνατος.
Μέχρι σήμερα ο θάνατος της αμαρτίας επισκέπτεται τους παραβάτες της αγίας εντολής την νηστείας. Όποιος δεν έχει μέτρο και διάκριση στη διατροφή του, δεν μπορεί να διαφυλάξει την αγνεία και τη σωφροσύνη, δεν μπορεί να δαμάσει την οργή, δεν μπορεί να νικήσει την οκνηρία, την αθυμία και τη λύπη, γίνεται δούλος της φιλοδοξίας και κατοικητήριο της υπερηφάνειας. Την υπερηφάνεια τη γεννά μέσα στον άνθρωπο η σαρκική του κατάσταση, κι αυτήν πάλι τη δημιουργεί η τρυφηλή ζωή, γενικά, και η πλούσια διατροφή, ειδικότερα. Το Ευαγγέλιο ανανέωσε και υπογράμμισε την εντολή της νηστείας.
«Προσέξτε καλά τον εαυτό σας”, είπε ο Κύριος. “Μην παραδοθείτε στην κραιπάλη και τη μέθη». Το αποτέλεσμα της κραιπάλης και της μέθης είναι η παχύτητα όχι μόνο του σώματος, αλλά και του νου και της καρδιάς. Με τον τρόπο αυτό, δηλαδή, ο άνθρωπος οδηγείται τόσο σωματικά όσο και ψυχικά σε κατάσταση σαρκικότητας.
Απεναντίας, η νηστεία οδηγεί τον χριστιανό σε κατάσταση πνευματικότητας. Όποιος καθαρίζεται με τη νηστεία, αποκτά ταπεινοφροσύνη, διάκριση, σεμνότητα, σιωπή, καλούς λογισμούς, αγαθά αισθήματα, ανάλαφρο σώμα, ικανότητα για πνευματική άσκηση, δεκτικότητα θείας χαριτώσεως.
Ο σαρκικός άνθρωπος είναι ολοκληρωτικά βυθισμένος στις αμαρτωλές απολαύσεις. Και ο νους και η καρδιά και το σώμα του είναι παραδομένα στην ηδυπάθεια. Δεν μπορεί όχι μόνο πνευματικές απολαύσεις να αισθανθεί και τη θεία χάρη να αποδεχθεί, μα ούτε και να μετανοήσει. Γενικά, είναι ανίκανος για κάθε πνευματική εργασία. Είναι καρφωμένος στη γη, βυθισμένος στα γήινα, ζωντανός ως προς το σώμα και νεκρός ως προς την ψυχή.
«Αλίμονο σ’εσάς που είστε χορτάτοι, γιατί θα πεινάσετε». Ο αποφθεγματικός αυτός λόγος του Κυρίου αφορά τους παραβάτες της αγίας εντολής της νηστείας. Με τι θα τρέφεστε στην αιωνιότητα, όταν εδώ μάθατε να παραχορταίνετε από υλικές τροφές, που δεν υπάρχουν στον ουρανό; Με τι θα τρέφεστε στην αιωνιότητα, όταν δεν γευθήκατε κανένα ουράνιο αγαθό; Πώς θα τραφείτε και θα ευφρανθείτε με τα ουράνια αγαθά, όταν γι’αυτά δεν νιώσατε παρά αδιαφορία ή και αποστροφή;
O «επιούσιος άρτος», το καθημερινό ψωμί, του χριστιανού είναι ο Χριστός. Ο αχόρταγος χορτασμός μ’ αυτόν τον Άρτο – να η σωτήρια τροφή και τρυφή, στην οποία καλούνται όλοι οι χριστιανοί.
Αχόρταγα να χορταίνεις με τον λόγο του Θεού, αχόρταγα να χορταίνεις με την εφαρμογή των εντολών του Χριστού, αχόρταγα να χορταίνεις με τα εδέσματα του τραπεζιού, που ετοιμάστηκε μπροστά σου από τον Κύριο, και να μεθάς με το θεσπέσιο κρασί Του.
«Από που ν’αρχίσουμε», λέει ο όσιος Μακάριος ο Μέγας, “που ποτέ δεν ασχοληθήκαμε με την εξέταση των καρδιών μας; Ας σταθούμε έξω και ας χτυπάμε με την προσευχή και τη νηστεία, όπως μας παρακίνησε ο Κύριος: «Χτυπάτε την πόρτα και θα σας ανοιχθεί».
Την άσκηση αυτή της προσευχής και της νηστείας, που μας συστήνει ένας από τους μεγάλους διδασκάλους του μοναχισμού, την έκαναν και οι άγιοι απόστολοι. Έτσι αξιώνονταν να ακούνε τη φωνή του Αγίου Πνεύματος.
Στις Πράξεις των Αποστόλων, για παράδειγμα, διαβάζουμε: «Κάποτε, ενώ αυτοί βρίσκονταν σε λειτουργική σύναξη λατρεύοντας τον Κύριο και νηστεύοντας, είπε το Άγιο Πνεύμα: «Να μου ξεχωρίσετε τον Βαρνάβα και τον Σαύλο για το έργο, για το οποίο τους έχω καλέσει.» Τότε αυτοί, αφού και πάλι νήστεψαν και προσευχήθηκαν, έβαλαν τα χέρια πάνω σ’αυτούς και τους απέστειλαν». Ενώ οι απόστολοι, λοιπόν, ασκούνταν με νηστεία και προσευχή, ακούστηκε εντολή του Αγίου Πνεύματος για την κήρυξη του Χριστού στους εθνικούς.
Θαυμαστή η συνένωση της νηστείας με την προσευχή! Η προσευχή είναι αδύναμη, αν δεν είναι θεμελιωμένη πάνω στη νηστεία, και η νηστεία είναι άκαρπη, αν πάνω της δεν είναι οικοδομημένη η προσευχή.
Η νηστεία αποξενώνει τον άνθρωπο από τα σαρκικά πάθη, ενώ η προσευχή παλεύει με τα ψυχικά πάθη και, αφού τα νικήσει, διαποτίζει όλη την ύπαρξη του ανθρώπου, τον οποίο καθαρίζει από κάθε ρύπο κακίας. Και τότε ο Θεός έρχεται και κατοικεί στον καθαρό τούτο λογικό ναό.
Όποιος σπέρνει σε γη ακαλλιέργητη, χάνει τον σπόρο και, αντί για σιτάρι, θερίζει αγκάθια. Έτσι κι εμείς, αν σπέρνουμε στην ψυχή την προσευχή έχοντας παχιά σάρκα, τότε, αντί για καρπό καλό, θα θερίσουμε αμαρτία. Η προσευχή θα χάνεται ή θα μολύνεται μέσα σε μάταιες σκέψεις, ακάθαρτες φαντασιώσεις και ηδονικά αισθήματα. Η σάρκα μας προέρχεται από τη γη και, αν δεν την καλλιεργήσουμε όπως τη γη, ποτέ δεν θα φέρει καρπό καλό, τον καρπό της αλήθειας.
Αν πάλι καλλιεργεί κανείς τη γη με πολλή επιμέλεια αλλά την αφήνει άσπαρτη, τότε αυτή γεμίζει παράσιτα. Όμοια, αν το σώμα αδυνατίσει με τη νηστεία αλλά η ψυχή δεν καλλιεργηθεί με την προσευχή, τη μελέτη και την ταπεινοφροσύνη, τότε η νηστεία γεννά πολλά παράσιτα, πάθη ψυχικά, όπως της υψηλοφροσύνης, της φιλοδοξίας, της καταφρόνιας.
Τι είναι το πάθος της πολυφαγίας και της μέθης; Η απώλεια του μέτρου στη φυσική ανάγκη της βρώσεως και της πόσεως, η λήψη, δηλαδή, τροφών πολύ περισσότερων, τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποικιλία, από τις απαραίτητες για τη συντήρηση της ζωής και των σωματικών δυνάμεων. Το πλεόνασμα αυτό ενεργεί αντίθετα στον φυσικό προορισμό της τροφής. Όχι μόνο δεν ωφελεί, αλλά και βλάπτει το σώμα, ελαττώνει τις σωματικές δυνάμεις και οδηγεί σε πρόωρο θάνατο.
Η ανάγκη της τροφής ικανοποιείται με τα απλά γεύματα, με την αποφυγή του κορεσμού, δηλαδή με τη διακριτική εγκράτεια, και με την αποφυγή της απολαύσεως, της ηδονής του λάρυγγα. Πρώτα-πρώτα, λοιπόν, πρέπει να βγάλουμε από τη ζωή μας τον κορεσμό και την απόλαυση. Με τον τρόπο αυτό θα χειραγωγήσουμε την επιθυμία μας για τροφή ώσπου να γίνει φυσιολογική, οπότε θα ικανοποιείται και με λιτά γεύματα.
Η αχαλίνωτη επιθυμία ζητάει πάντα τον κορεσμό και την απόλαυση. Κι εμείς, για να την ικανοποιήσουμε, καταφεύγουμε στην βρώση και την πόση μεγάλης ποσότητας και ποικιλίας γευστικών τροφών και ποτών. Έτσι η επιθυμία ικανοποιείται, αλλά μόνο πρόσκαιρα. Σε λίγο γίνεται πιο σφοδρή, πιο απαιτητική. Και μεταβάλλεται σε αρρώστια, σε πάθος, που ακατάπαυστα ζητάει ικανοποίηση και που, όσο κι αν ικανοποιείται, παραμένει ανικανοποίητο.
Αν έχουμε την πρόθεση ν’αφιερώσουμε τον εαυτό μας στη διακονία του Θεού, ας θέσουμε τη νηστεία ως θεμέλιο της ασκήσεώς μας, και μάλιστα θεμέλιο σταθερό και ασάλευτο. Γιατί κανένα οικοδόμημα, όσο καλοχτισμένο, όσο γερό κι αν είναι αυτό καθεαυτό, δεν μπορεί να στηριχθεί σε θεμέλιο σαθρό. Ποτέ και με καμιά δικαιολογία, λοιπόν, ας μην επιτρέψουμε στον εαυτό μας την αθέτηση της νηστείας και της εγκράτειας με την πολυφαγία και, πολύ περισσότερο με τη μέθη.
Οι άγιοι πατέρες συστήνουν τη μονοφαγία, δηλαδή τη λήψη τροφής μια φορά την ημέρα και όχι ως τον κορεσμό. Με τη μονοφαγία το σώμα ούτε αδυνατίζει λόγω πολυήμερης ασιτίας ούτε επιβαρύνεται με περισσές τροφές, αλλά διατηρείται ικανό για κάθε ψυχοσωτήρια δραστηριότητα.
Ο τρόπος αυτός διατροφής δεν έχει κάποια εντυπωσιακή ιδιαιτερότητα, κι έτσι στον άνθρωπο, που τον ακολουθεί, δεν δίνεται αφορμή υπεροψίας, από την οποία κινδυνεύει ο καθένας μας, όταν ξεχωρίζει εντυπωσιακά σε κάποιαν αρετή.
Όποιος, πάλι, είναι σωματικά αδύναμος ή ασχολείται με βαριές χειρονακτικές εργασίες, και γι’αυτό δεν του φτάνει ένα γεύμα την ημέρα, πρέπει να τρώει δύο φορές. Η νηστεία έγινε για τον άνθρωπο, όχι ο άνθρωπος για τη νηστεία.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είτε μία φορά την ημέρα τρώμε είτε δύο, δεν πρέπει να φτάνουμε στον κορεσμό, γιατί αυτός μας αφαιρεί την ικανότητα για πνευματικές ασκήσεις και ανοίγει την πόρτα στα άλλα σωματικά πάθη.
Η αδιάκριτη εγκράτεια, η παρατεταμένη δηλαδή ασιτία, δεν ενθαρρύνεται από τους αγίους πατέρες, επειδή, πρώτον, προξενεί σωματική εξασθένηση, δεύτερον, όπως ακριβώς και ο αντίθετός της κορεσμός, επιφέρει ανικανότητα για πνευματικές ασκήσεις, τρίτον, ευνοεί το πάθος της υπερηφάνειας και της οιήσεως και, τέταρτον, αναγκάζει συχνά τον άνθρωπο, από αδυναμία, να επιστρέψει στην πολυφαγία.
Μεγάλη σημασία, εκτός από την ποσότητα, έχει και η ποιότητα της τροφής. Ο απαγορευμένος καρπός του παραδείσου, μολονότι ήταν και ελκυστικός και εύγευστος, αποδείχθηκε καταστροφικός για την ανθρώπινη ψυχή, γιατί την έκανε να γνωρίσει το καλό και το κακό, κι έτσι να χάσει την αθωότητα, με την οποία είχε πλαστεί από τον Θεό.
Μέχρι σήμερα η διατροφή εξακολουθεί να ασκεί καθοριστική επίδραση στην ψυχή, ιδιαίτερα μάλιστα η χρήση του κρασιού και όλων των αλκοολούχων ποτών. Τα ποτά αυτά επηρεάζουν ποικιλότροπα τις σωματικές λειτουργίες και τον εγκέφαλο, μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, μειώνοντας ή και αφαιρώντας πρόσκαιρα τη διαύγεια του νου.
Γι’αυτό κάθε ποτό που περιέχει οινόπνευμα, και ιδιαίτερα ρακί, πρέπει να το αποφεύγει ο ασκητής, που χρειάζεται να έχει το νου νηφάλιο και άγρυπνο, για να αναδεικνύεται πάντα νικητής στον πόλεμο των λογισμών. Ο νους που νικιέται από τους λογισμούς, και μάλιστα τους αισχρούς, χάνει τη χάρη του Αγίου Πνεύματος μέσα σε λίγες μόνο στιγμές, χάνει το πιο ανεκτίμητο θείο δώρο, που απέκτησε με πολλούς μακροχρόνιους κόπους.
Είπαν κάποτε στον αββά Ποιμένα πως ένας μοναχός δεν έπινε ποτέ κρασί. Και ο όσιος αποκρίθηκε: «Το κρασί αποκλείεται για τους μοναχούς». Αυτόν τον κανόνα ακολουθούσαν οι άγιοι πατέρες, οι οποίοι, κι αν δεν μπορούσαν ν’αποφύγουν εντελώς το κρασί, έπιναν σπάνια και με μεγάλη αυτοσυγκράτηση. Τον ίδιο κανόνα πρέπει να ακολουθεί και κάθε ευσεβής χριστιανός που θέλει να διατηρήσει την αγνεία και τη σωφροσύνη του.
Στο τραπέζι του ασκητή δεν έχουν θέση, επίσης, οι διεγερτικές τροφές, όπως είναι προπάντων το πιπέρι, η πιπερόριζα και τα άλλα μπαχαρικά, που ξεσηκώνουν τα σωματικά πάθη.
Οι πιο ωφέλιμες τροφές είναι εκείνες που όρισε ο πάνσοφος Θεός για τον άνθρωπο αμέσως μετά την πλάση του, τροφές δηλαδή που προέρχονται από το φυτικό βασίλειο. Διαβάζουμε στη Γένεση: «Και είπε ο Θεός: «Να, όλα τα φυτά πάνω στη γη, που βγάζουν σπόρους, σας τα δίνω, καθώς και όλα τα δέντρα που έχουν καρπούς γεμάτους σπόρους. Αυτά θα είναι για τροφή σας.» «Τη χρήση του κρέατος την επέτρεψε ο Κύριος μετά τον κατακλυσμό, όταν είπε στον Νώε και τα παιδιά του: «Κάθετι που ζει και κινείται πάνω στη γη, μπορείτε να το τρώτε. Όλα αυτά σας τα δίνω, όπως σας έχω δώσει και τα χλωρά χόρτα».
Οι φυτικές τροφές είναι οι πιο κατάλληλες για τους ασκητές, καθώς λιγότερο παχαίνουν το σώμα, λιγότερο βαραίνουν και καταπονούν το στομάχι και, προπαντός, δεν επηρεάζουν την καθαρότητα και τη διαύγεια του νου, ο οποίος εξουσιάζει ολόκληρο τον άνθρωπο. Με τις φυτικές τροφές τα πάθη ενεργούν πιο ήπια στο σώμα και την ψυχή, κι έτσι ο ασκητής επιδίδεται πιο εύκολα στον αγώνα της ευσεβίας.
Απεναντίας, τα ψάρια, και προπάντων τα μεγάλα και λιπαρά της θάλασσας, όταν μάλιστα τρώγονται συχνά, παχαίνουν το σώμα, θερμαίνουν το αίμα, βαραίνουν το στομάχι και συσκοτίζουν τον νου. Τις ίδιες συνέπειες, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό, έχει η βρώση των κρεάτων. Γι’αυτό και οι μοναχοί δεν τρώνε ποτέ κρέας. Αλλά ούτε και οι κοσμικοί, όσο έντονα κι αν κοπιάζουν σωματικά, πρέπει να τρώνε πολύ συχνά κρέας, επειδή βλάπτονται τόσο σωματικά όσο και ψυχικά για τους λόγους που αναφέραμε.
«Μα πως!», θα αναφωνήσουν κάποιοι «έξυπνοι». «Ο Θεός μας επιτρέπει να τρώμε κρέας, κι εσύ μας αποτρέπεις;». Θα τους απαντήσω με τα λόγια του αποστόλου: «Όλα επιτρέπονται αλλά δεν συμφέρουν όλα. Όλα επιτρέπονται, αλλά δεν οικοδομούν όλα». Αποφεύγουμε το κρέας όχι επειδή το θεωρούμε ακάθαρτο, μα επειδή δεν είναι υγιεινό, παχαίνει το σώμα και εμποδίζει την πνευματική μας πρόοδο.
Η αγία μας Εκκλησία, που διακριτικά οικονομεί όλα τα ζητήματα και σοφά θεσπίζει όλους τους κανόνες της για την επίγεια ζωή μας και την αιώνια σωτηρία μας, επιτρέπει στους κοσμικούς χριστιανούς να τρώνε κρέας, όχι όμως όλες τις ημέρες του χρόνου. Καθόρισε περιόδους κρεοφαγίας και περιόδους αποχής από το κρέας, τόσο για σωματική αποτοξίνωση όσο και για πνευματική άσκηση των πιστών.
Στους μοναχούς βέβαια, όπως είπα, απαγορεύεται εντελώς η χρήση του κρέατος, επιτρέπονται όμως τα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα αυγά στις ημέρες και τις περιόδους κρεοφαγίας των κοσμικών. Σε καθορισμένες ημέρες και περιόδους, επίσης, επιτρέπονται στους μοναχούς και τα ψάρια. Τις περισσότερες ημέρες του χρόνου, ωστόσο, μπορούν να γεύονται μόνο φυτικές τροφές.
Από τους αγωνιστές της ευσεβείας οι πιο ζηλωτές, ιδιαίτερα όσοι νιώθουν μέσα τους το Πνεύμα του Θεού, συντηρούνται σχεδόν αποκλειστικά με φυτικές τροφές και δεν πίνουν παρά μόνο νερό, αποφεύγοντας όχι μόνο τα οινοπνευματώδη αλλά και τα θρεπτικά ποτά, όπως είναι όλα όσα προέρχονται από το σιτάρι.
Τους κανόνες της νηστείας τους θέσπισε η Εκκλησία για να βοηθήσει τα παιδιά της, για να χειραγωγήσει όλη τη χριστιανική κοινότητα στη σωτηρία. Γι’αυτό δίνει στον καθένα τη δυνατότητα να ακολουθήσει, με την καθοδήγηση έμπειρου και διακριτικού πνευματικού πατέρα, αυστηρότερο ή ελαφρότερο πρόγραμμα νηστείας, ανάλογα με τη σωματική του δύναμη και αντοχή. Δεν πρέπει, βλέπετε, να νηστεύει κανείς υπέρμετρα και εξαντλητικά.
Το επαναλαμβάνουμε: Η νηστεία έγινε για τον άνθρωπο, όχι ο άνθρωπος για τη νηστεία. Και τις τροφές μας τις έδωσε ο Θεός ακριβώς για να συντηρούμε το σώμα μας. Δεν έχουμε, λοιπόν, το δικαίωμα ν’αφήνουμε αχρησιμοποίητα τα δώρα του Θεού, προξενώντας έτσι στο σώμα εξασθένηση, φθορά ή ακόμα και θάνατο.
«Αν συγκρατήσεις την κοιλιά», λέει ο Μέγας Βασίλειος, «θα μπεις στον παράδεισο. Αν, όμως, δεν την συγκρατήσεις, θα γίνεις θύμα του θανάτου». Με τη λέξη «παράδεισος» πρέπει να εννοήσουμε εδώ την ευλογημένη κατάσταση της προσευχής και με τη λέξη «θάνατος» την ολέθρια κατάσταση της εμπάθειας.
Η ευλογημένη κατάσταση της προσευχής, στο διάστημα της επίγειας ζωής του ανθρώπου, αποτελεί εχέγγυο της αιώνιας μακαριότητάς του στην ουράνια Εδέμ. Η υποταγή του στην αμαρτία, από το άλλο μέρος, και η κατάσταση της εμπάθειας, που είναι κατάσταση ψυχικού θανάτου, τον οδηγούν στα βάραθρα του Άδη και στα αιώνια βάσανα.

Άδεια αναδημοσίευσης:

Κάθε Αναδημοσίευση επιτρέπεται υπό τον όρο ότι θα γίνεται αναφορά προέλευσης του ληφθέντος περιεχομένου από τον παρόντα Ιστοτόπο με παραπομπή (link).