Δυο φορές τον χρόνο εορτάζει πανηγυρικά η Εκκλησία μας τον Τίμιο Σταυρό. Μια για την ανεύρεση του την 6ην Μαρτίου του 326 μ.Χ. και μία κατά την Ύψωση του την 14ην Σεπτεμβρίου, στα εγκαίνια του Ναού της Αναστάσεως, που υπάρχει μέχρι σήμερα. Το σημαντικό, και όχι πολύ γνωστόν, στον διπλό αυτό εορτασμό είναι το γεγονός ότι αποκαλύπτεται άλλο ένα μέγα μυστήριο της απερίγραπτης αγάπης του Θεού για τον άνθρωπο και μάλιστα κατά την θεία λατρεία, που ενώνει την γη με τον ουρανό.
Η ανεύρεση και ύψωση του Τιμίου Σταυρού, που είναι η σημαία της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους, έγινε με τρόπο θαυμαστό και υπερθαύμαστο από την Αγία Ελένη την Ισαπόστολο, που είχε μεταβεί για προσκύνηση στους Άγιους Τόπους και με την ρητή εντολή του γιου της αυτοκράτορας Κωνσταντίνου να βρει τον Τίμιο Σταυρό, τον οποίον είχαν εξαφανίσει οι αντίχριστοι Εβραίοι και οι ειδωλολάτρες. Είχαν ρίξει και τους τρείς σταυρούς σε έναν βαθύ λάκκο και τον σκέπασαν με χώματα και πέτρες και πολλά σκουπίδια. Εκεί έμεινε ο Τίμιος Σταυρός για περισσότερα από τριακόσια χρόνια.
Όταν η Αγία Ελένη με τους συνοδούς της άρχισε τις έρευνες, μια νεαρή Εβραιοπούλα οδήγησε την Βασιλομήτορα στον Ιούδα, πού έμενε στα Ιεροσόλυμα, διότι εκείνος εγνώριζε από τους παλαιοτέρους την τοποθεσία, όπου είχαν ρίξει τους τρεις σταυρούς. Εκεί μάλιστα φύτρωνε κάθε χρόνο μόνο του και το ευωδιαστό «βασιλικό χόρτο», αυτό, που λέγεται και σήμερα βασιλικός. Πήγε, λοιπόν, η Αγ. Ελένη στην τοποθεσία αυτή και πριν δώσει εντολή να αρχίσουν οι ανασκαφές, γονάτισε και προσευχήθηκε θερμά στον Χριστό. Μόλις όμως σηκώθηκε στα πόδια της και πριν να πει μια λέξη, έγινε μέγας σεισμός, μόνον στο σημείο αυτό, και το έδαφος σχίστηκε σε μεγάλο βάθος. Τότε άρχισαν αμέσως οι ανασκαφές και σε λίγη ώρα βρέθηκαν και οι τρεις σταυροί, προς γενική κατάπληξι όλων των παρισταμένων.
Όλοι έκλαιγαν από χαρά και άλλοι δόξαζαν τον Θεό και προσεύχονταν. Η στιγμή ήταν μοναδική και πανίερη. Καθάρισαν τους τρεις σταυρούς από τα χώματα, μολονότι, βρέθηκαν σε ένα κοίλωμα της γης και ήταν καλά προστατευμένοι. Δεν ήξεραν όμως ποιος από τους τρεις ήταν ο Σταυρός επάνω στον όποιον σταυρώθηκε ο Χριστός. Εκεί κοντά βρισκόταν σε μια καλύβα μια ετοιμοθάνατη γυναίκα, που έπασχε από χρόνια ασθένεια. Η Αγ. Ελένη σκέφθηκε αμέσως ότι ο πραγματικός Τίμιος Σταυρός θα θεράπευε αμέσως την γυναίκα, εάν της έβαζαν πάνω της τον Σταυρόν του Κυρίου. Έτσι έβαλαν διαδοχικά τους δύο πρώτους σταυρούς, αλλά χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Μόλις όμως έβαλαν στο σώμα της τον τρίτο Σταυρό, η ετοιμοθάνατη γυναίκα έγινε αμέσως καλά και σηκώθηκε στα πόδια της. Έτσι αποδείχτηκε ότι αυτός ήταν ο πραγματικός Τίμιος Σταυρός. Και όπως γράφει και ο Ευθύμιος Ζιγαβηνός στον Σταυρό του Κυρίου υπήρχε και η μικρή σανίδα με την επιγραφή «Ι.Ν.Β.Ι.» (Ιησούς Ναζωραίος Βασιλεύς Ιουδαίων), πού είχε βάλει ο Πόντιος Πιλάτος.
Αμέσως μετά την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού η Αγ. Ελένη, έχτισε στον Γολγοθά το Ναό της Αναστάσεως και στην συνέχεια τον Ναό της Γεννήσεως στο Σπήλαιο της Βηθλεέμ και τον Ναό του Όρους των Ελαίων. Και όταν ο Πατριάρχης Μακάριος έστησε τον Τίμιο Σταυρό στον ναό του Πατριαρχείου για προσκύνηση από τον πιστό λαό, ήταν η 14η Σεπτεμβρίου του 326 και γι' αυτό καθιερώθηκε από τότε να εορτάζεται το γεγονός της Υψώσεως του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού από την Εκκλησία την ημέρα αυτή. Την ίδια ήμερα εορτάζεται και η δεύτερη Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, που έγινε από τον αυτοκράτορα Ηράκλειο (628 μ.Χ.), όταν ενοίκησε τους Πέρσες, οι οποίοι είχαν κλέψει τον Τίμιο Σταυρό από τα Ιεροσόλυμα. Σήμερα το μεγαλύτερο τεμάχιο του Τιμίου Σταυρού διασώζεται στον Άγιο Όρος, στην Ί. Μονή Ξηροποτάμου.
O Τίμιος Σταυρός της Ιεράς Μονής Ξηροποτάμου.
Η μονή Ξηροποτάμου διαθέτει πολλά και αξιόλογα κειμήλια. Ιδιαίτερα είναι γνωστή για το μεγαλύτερο σ:τον κόσμο τεμάχιο Τιμίου Ξύλου που διατηρεί, αφιέρωμα όπως λέγεται της Πουλχερίας, μέσα σε ένα ξύλινο σταυρό. σ’ αυτό φαίνεται μια από τις τρύπες, όπου είχαν μπήξει τα καρφιά κατά τη Σταύρω- ση. Κατά μια άλλη παράδοση αυτό είναι δώρο του αυτοκράτορα Ρωμανού Α .. Εκτός από αυτό φυλάσσονται εδώ και άλλα μικρότερα τεμάχια του ίδιου ξύλου.
Ο Τίμιος Σταυρός της Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.
Ο Άγιος Κωνσταντίνος είχε κατασκευάσει έναν χρυσό σταυρό για να τον προστατεύει στις εκστρατείες. Στη μέση του σταυρού είχε τοποθετηθεί τεμάχιο Τιμίου Ξύλου. Ο σταυρός έφερε επίσης θήκες με άγια λείψανα Μαρτύρων και ένα τεμάχιο της Τιμίας Ζώνης. Όλοι οι βυζαντινοί αυτοκράτορες έπαιρναν αυτόν τον σταυρό στις εκστρατείες. Το ίδιο έπραξε και ο αυτοκράτορας Ισαάκιος Β (1185-1195) σε μία εκστρατεία εναντίον του ηγεμόνα των Βουλγάρων Ασάν. Νικήθηκε όμως και μέσα στον πανικό ένας ιερέας πέταξε τον Σταυρό στο ποτάμι για να μην τον βεβηλώσουν οι εχθροί. Μετά από μερικές μέρες όμως οι Βούλγαροι τον βρήκαν. Έτσι πέρασε στα χέρια του Ασάν. Οι Βούλγαροι ηγεμόνες μιμούμενοι τους Βυζαντινούς αυτοκράτορες έπαιρναν μαζί τους στις εκστρατείες τον σταυρό. Σε μια μάχη όμως εναντίον των Σέρβων ο βουλγαρικός στρατός νικήθηκε από τον Σέρβο ηγεμόνα Λάζαρο (1371-1389).
Ο Λάζαρος αργότερα δώρισε τον σταυρό του Αγίου Κωνσταντίνου στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου μαζί με το τεμάχιο της Τιμίας Ζώνης.
Κλείνοντας τις λίγες αυτές γραμμές για τον εορτασμό του Τιμίου Σταυρού, θα θέλαμε να αναφέρουμε τον σχετικό λόγο ενός μακαριστού Γέροντος, που έλεγε:
«Η ύψωση του Τιμίου Σταυρού, παιδιά μου, δεν γίνεται μόνον κατά την εορτή της 14ης Σεπτεμβρίου, αλλά κάθε φορά, πού μετανοεί μια ψυχή και πηγαίνει κοντά στον Χριστό. Μας το είπε ο ίδιος ο Θεάνθρωπος: «Λέγω δε υμίν ότι ούτω χαρά έσται εν τω ουρανώ επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι» (Λουκ. ΙΕ' 7). Γιατί η Ύψωση του Τιμίου Σταυρού φανερώνει τον θρίαμβο της θυσιαστικής αγάπης και αυτός ο θρίαμβος αποτελεί μεγάλη χαρά στον ουρανό του Θεού και γίνεται κάθε φορά, που μετανοεί αληθινά ένας άνθρωπος. Γι' αυτό ας μετανοούμε όλοι μας συνεχώς και αληθινά, για να κυρίαρχη πάντοτε η χαρά και στην γη και στον ουρανό. Αμήν».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου