Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου 2009

Η Ιερά Μονή Ξενοφώντος

Η Ιερά Μονή Ξενοφώντος, χτισµένη στη δυτική παράλια όχθη της χερσονήσου, βρίσκεται µεταξύ των Ιερών Μονών ∆οχειαρίου και Αγίου Παντελεήµονος. Η ιστορία της µονής είναι µακραίωνη και ανάγεται πίσω στον 10ο και 11ο αιώνα, εποχή που ιδρύθηκε και η Μεγίστη Λαύρα. Κτίτορας της µονής είναι ο Άγιος Ξενοφών, ο οποίος διετέλεσε και ηγούµενός της. Οι περιπέτειες δεν έλειψαν από τη ζωή της µονής ήδη από τον καιρό της σύστασής της. Ένα τέτοιο περιστατικό αποτελεί και η διένεξη που δηµιουργήθηκε στο τέλος του 11ου αιώνα µε τον κατά κόσµο ευνούχο Στέφανο - και µετέπειτα µοναχό Συµεών-, δρουγγάριο του αυτοκράτορα Νικηφόρου Βοτανειάτη. Αρχικά, αν και η είσοδος του Στεφάνου στην τάξη των µοναχών ευνόησε τη µονή µε την παροχή χρηµάτων που είχαν ως αποτέλεσµα την ανέγερση κτηριακών εγκαταστάσεων, µετέπειτα η πορεία του ως ηγουµένου της µονής τον έφερε σε σύγκρουση µε την πλειονότητα των µοναχών, µε συνέπεια την αποµάκρυνσή του από το µοναστήρι. Η προσφυγή του Συµεών στον αυτοκράτορα Αλέξιο Κοµνηνό κατέληξε στην, µε αυτοκρατορική εντολή, επαναφορά του.
Εκτός από τα επεισόδια µε εσωτερικό χαρακτήρα, υπάρχουν και εκείνα που έχουν εξωτερικές αιτίες. Ως παράλια µονή, η Ξενοφώντος, έγινε πολλές φορές στόχος πειρατικών επιδροµών. Το 13ο αιώνα µάλιστα καταστράφηκε από Λατίνους πειρατές. Στο Γ΄ Τυπικό κατέχει την όγδοη θέση, ενώ σήµερα η ιεραρχική θέση της µονής είναι η δεκάτη έκτη. Κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας υποστηρίχθηκε είτε από εύπορους πιστούς βλάχικης καταγωγής είτε από τις προσόδους που έρχονταν από τη σκήτη "Ρόµβας" και δύο χωριά που της είχαν δωρηθεί από Ρουµάνους ηγεµόνες.
Κατά τον 16ο αιώνα η πλειονότητα των µοναχών ήταν Σλάβοι. Τον 17ο αιώνα βρέθηκε να χρωστά υπέρογκα ποσά σε ένα συνδικάτο Εβραίων τοκογλύφων µε αποτέλεσµα την οικονοµική της εξαθλίωση µέσα σε µια γενικότερη ατµόσφαιρα παρακµής που παρατηρείται την εποχή αυτή στον Άθω. Το 18ο αιώνα ανασυγκροτείται, µε πρώτο της µέληµα την επιστροφή στο κοινοβιακό σύστηµα το 1784. Ο ηγούµενος Παΐσιος ο Λέσβιος µε τη δραστηριότητά του προσέθεσε νέα κτίρια και ξαναζωντάνεψε τη µονή. Τότε άρχισε και η ανέγερση του νέου µεγάλου Καθολικού στα βόρεια του µοναστηριού, το οποίο και τελείωσε µετά την έναρξη της επανάστασης του 1821.
Στη νότια πλευρά της µονής είναι το παλαιό Καθολικό, διακοσµηµένο µε παλαιοχριστιανικά σύµβολα, η κατασκευή του οποίου πάει πίσω στον 11ο αιώνα, αν και πέρασε από διάφορες φασεις µε διαδοχικές προσθήκες (κοσµείται µε ξύλινο τέµπλο του 17ου αιώνα, ενώ οι τοιχογραφίες του έχουν επιζωγραφηθεί). Το 1864 χτίστηκε το κωδωνοστάσιο και το 1901 τοποθετήθηκε η φιάλη του αγιασµού.
Η µονή αριθµεί περί τα 600 χειρόγραφα και περί τις 7,000 έντυπα βιβλία. Αξιόλογα έργα τέχνης είναι δύο εικόνες του 14ου αιώνα, οι άγιοι Γεώργιος και ∆ηµήτριος και η γνωστή θαυµατουργή εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας. Στα κειµήλια του µοναστηριού περιλαµβάνονται µέρος του Τιµίου Ξύλου, πολύτιµες λειψανοθήκες µε λείψανα αγίων, εκκλησιαστικά σκεύη και άµφια. Η µονή διαθέτει 11 παρεκκλήσια, 6 εξωκκλήσια και έχει ως εξαρτήµατα τη σκήτη του Ευαγγελισµού της Θεοτόκου µε 22 Καλύβες, που δυστυχώς παρακµάζει λόγω λειψανδρίας. Η µονή έχει περί τους τριάντα φιλόπονους µοναχούς.

Η Ιερά Μονή Καρακάλλου



Η Ιερά Μονή Καρακάλλου είναι κτισµένη πάνω σε πλαγιά µεταξύ των µονών Μεγίστης Λαύρας και Ιβήρων. Από τις παραδόσεις που αναφέρονται στην ίδρυσή της, η πιο πιθανή είναι αυτή που θέλει ως κτίτορα της µονής κάποιο µοναχό µε το όνοµα Καρακάλας ή Καρακαλάς στις αρχές του 11ου αιώνα. Η αναφορά της µονής σε πράξη του Πρώτου Νικηφόρου (1018) και η παράλειψή της στο Β΄ Τυπικό είναι δείγµα της πολυτάραχης πορείας του µαναστηριού.
Τον 13ο αιώνα µετά την επέλαση πειρατών και Λατίνων η Καρακάλλου οδηγείται σε παντελή ερήµωση. Η σωτήρια επέµβαση των Παλαιολόγων αυτοκρατόρων Ανδρονίκου Β΄ και Ιωάννη Ε΄ και του πατριάρχη ΚΠόλεως Αθανασίου ξανάδωσε ζωή στο µοναστήρι. Ο αριθµός των µοναχών αυξήθηκε και η µονή ανακαινίστηκε. Ωστόσο η µονή έγινε και πάλι στόχος πειρατικών επιδροµών. Τον 16ο αιώνα µε τη συµβολή του ηγεµόνα της Βλαχίας Ιωάννη-Πέτρου -ο οποίος και µόνασε τελικά στη µονή - και κατόπιν άδειας του Σουλτάνου Σουλεϊµάν, η µονή ξανακτίστηκε. Τον 17ο αιώνα στην Καρακάλλου δωρήθηκε το µετόχι του αγίου Νικολάου στην Ισµαηλία.
Στη διάρκεια της δεύτερης οικοδοµικής φάσης της µονής επισκευάστηκαν παλαιότερες κατασκευές και έγιναν προσθήκες. Τέλος δηµιουργήθηκε ανάγκη ανακατασκευής µεγάλου µέρους των κτηριακών της εγκαταστάσεων µετά την σαρωτική πυρκαγιά του 1875. Στους αγώνες κατά των Τούρκων η Καρακάλλου πήρε ενεργό µέρος. Από τα κτίσµατά της πολύ αξιόλογο έργο είναι ο πύργος του Πέτρου, που κτίστηκε τον 16ο αιώνα και είναι ο µεγαλύτερος απ' όλους τους αγιορείτικους πύργους.
Η µονή κατέχει την ενδέκατη θέση ανάµεσα στις αγιορείτικες µονές. Έχει 5 παρεκκλήσια, 2 εξωκκλήσια και 18 Κελλιά. Το Καθολικό της είναι κτίσµα του 16ου αιώνα µε επιπλέον προσθήκες στους µετέπειτα αιώνες και τιµάται στη µνήµη των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου. Η σηµερινή τράπεζα της µονής είναι κτίσµα του 1875 αλλά η αρχική της µορφή είναι πολύ παλαιότερη.
Στα κειµήλια της µονής εντάσσονται άµφια και λειτουργικά σκεύη, η κάρα του αγίου αποστόλου Βαρθολοµαίου και του αγίου Χριστοφόρου και ένα τεµάχιο Τιµίου Ξύλου. Στη βιβλιοθήκη της Καρακάλλου φυλάσσονται 279 χειρόγραφα και περίπου 2,500 έντυπα βιβλία. Σήµερα αριθµεί περί τους 30 µοναχούς.

Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου

Η Ιερά Μονή Κουτλουµουσίου είναι κτισµένη κοντά στις Καρυές και είναι αφιερωµένη στη Μεταµόρφωση του Σωτήρος. Η ετυµολογία του ονόµατος σχετίζεται πιθανότατα µε δυο φάσεις της ζωής του µοναστηριού. Μονή µε το όνοµα Κουτλουµούσι αναφέρεται ήδη σε έγγραφο του 1169 και θα πρέπει να την ταυτίσουµε µε την σηµερινή. Ωστόσο δεύτερος ιδρυτής της µονής θεωρείται κάποιος Κουτλουµούσης από την εκχριστιανισµένη δυναστεία των Σελτζουκιδών.Κατά αλλους ιδρύθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, το 13ο αι. από έναν Τούρκο με το όνομα Κουτλουμούς -αργότερα βαφτίστηκε χριστιανός με το όνομα Κωνσταντίνος.
Τον 14ο αιώνα το Κουτλουµούσι έζησε δύσκολες στιγµές µε τις ληστρικές επιδροµές των Καταλανών που σφράγισαν µια πορεία αποδυνάµωσης και κάµψης η οποία είχε αρχίσει ήδη από τον12ο αιώνα. Η περίοδο ακµής του µοναστηριού ήρθε µε τη φωτισµένη καθοδήγηση του ηγουµένου Χαρίτωνα από την Ίµβρο το δεύτερο µισό του14ου αιώνα. Ο Χαρίτων εξασφάλισε σηµαντική βοήθεια από τον Ιωάννη Βλαδισλάβο διατηρώντας τα προνόµια των Ελλήνων έναντι των εκεί εγκαταβιούντων Ρουµάνων. Το 1393 το µοναστήρι κατεστάθηκε σταυροπηγιακό. Στις αρχές του 15ου αιώνα Κουτλουµουσιανοί µοναχοί κατοίκησαν και προσάρτησαν την έρηµη µονή του αγίου Αλυπίου. Με πατριαρχικό σιγίλλιο το 1428 η µονή Αλυπίου απορροφήθηκε από το Κουτλουµούσι το οποίο απέκτησε περισσότερη δύναµη.
Την ακµή διαδέχθηκε η παρακµή στην οποία συνέβαλε και η µεγάλη πυρκαγιά του 1497. Το 1767 ακόµη µια πυρκαγιά κατέστρεψε την ανατολική πλευρά της µονής. Η συνδροµή του πατριάρχη Αλεξανδρείας Ματθαίου Γ΄ υπήρξε καθοριστική στην ανακαίνιση της µονής. Τον 19ο αιώνα (1857 και 1870) η φωτιά µε σφοδρότητα έρχεται και πάλι να πλήξει τα κτίρια της µονής. Οι επισκευές τελεσφόρησαν µε τη φιλότιµη προσπάθεια του ηγουµένου Μελετίου. Η τελευταία πυρκαγιά που συνέβη είναι αυτή του 1980, οι ζηµίες της οποίας πρόσφατα αποκαταστάθηκαν.
Το Καθολικό της Κουτλουµουσίου ανάγεται στον 16ο αιώνα και αποτελεί κλασικό δείγµα αγιορειτικής αρχιτεκτονικής, ενώ οι αρχικές αγιογραφίες του έχουν επιζωγραφηθεί. Η φιάλη και το κωδωνοστάσιο είναι έργα του 19ου αιώνα. Στην κατοχή της µονής βρίσκονται 18 Κελλιά και η ωραία σκήτη του Αγίου Παντελεήµονος (1790) µε 22 Καλύβες. Ιδιαίτερης καλλιτεχνικής αξίας είναι το ξυλόγλυπτο τέµπο. Η µονή διαθέτει 7 παρεκκλήσια και ισάριθµα εξωκκλήσια. Στο παρεκκλήσι της Φοβεράς Προστασίας υπάρχει και η οµώνυµη θαυµατουργή εικόνα της Παναγίας. Στη µονή φυλάσσονται πολλά λείψανα αγίων, ιερά άµφια και ενδιαφέρουσες φορητές εικόνες. Στη βιβλιοθήκη στεγάζονται 662 χειρόγραφα και περί τα 3,500 έντυπα βιβλία. Το Κουτλουµούσι κατέχει την έκτη θέση στην ιεραρχία των µονών και όπως όλα τα σηµερινά αθωνικά καθιδρύµατα είναι κοινόβιο. Οι µοναχοί του είναι περίπου 20.

Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2009

Ιερά Μονή Βατοπαιδίου


Η Ιερά Μονή Βατοπαιδίου αντικρύζει τη θάλασσα της βορειοανατολικής όψης του Άθω από ένα παραθαλάσσιο ύψωµα. Η µονή ιδρύθηκε περί το 972-985 πιθανώς από τρεις πλούσιους άρχοντες, τους Αθανάσιο, Νικόλαο και Αντώνιο, οι οποίοι ήρθαν και µόνασαν στο Άγιον Όρος στα χρόνια του αγίου Αθανασίου που ίδρυσε τη Μεγίστη Λαύρα. Στο Β΄Τυπικό (1045) κατακτά τη δεύτερη θέση την οποία συνεχίζει να κατέχει και σήµερα. Τον 12ο και 13ο αιώνα εκεί µόνασαν οι εθναρχικές µορφές του σερβικού λαού άγιοι Σάββας και Συµεών. Ο κράλης της Σερβίας Στέφανος ∆ουσάν κατά τον 14ο αιώνα ανάµεσα στις πολλές δωρεές που πρόσφερε στη µονή ήταν και ο συνοικισµός Άγιος Μάµανας, ενώ και τον επόµενο αιώνα άλλοι Σέρβοι ηγεµόνες συνέχισαν την θεοφιλή τακτική των αφιερώσεων και δωρεών στο µοναστήρι.
Στην ένδοξη πορεία της µονής δεν έλειψαν και οι δύσκολες στιγµές, όπως οι επιδροµές και λεηλασίες Φράγκων πειρατών, Καταλανών (1307) και αργότερα οθωµανικών φύλων. Όµως αυτού του είδους οι κακοτυχίες δεν ανέστειλαν την αύξηση και προκοπή της µονής. Απεναντίας, κατά καιρούς υπό την κατοχή της περιήλθαν οι µονές Χαλκέως, Βεροιώτου, Ιεροπάτορος, Καλέτζη, Αγίου ∆ηµητρίου, Ξύστρου, Τριπολίτου, και Τροχαλά. Οι Βυζαντινοί αυτοκράτορες επίσης δεν υστέρησαν σε γενναιοδωρία, ενώ δυτικοί ηγεµόνες στους µεταβυζαντινούς χρόνους ενδιαφέρθηκαν για την ακεραιότητα της µονής. Στα τέλη του 15ου αιώνα το Βατοπαίδι έθρεψε στους κόλπους του τον φωτιστή των Ρώσων άγιο Μάξιµο τον Γραικό. Το 1749 στη µονή ιδρύθηκε η γνωστή Αθωνιάδα Σχολή, που σε εποχές δίσεκτες για το Γένος προσέφερε γνώση και µόρφωση πνευµατική.
Το ωραίο Καθολικό της µονής τιµάται στον Ευαγγελισµό της Θεοτόκου και χτίστηκε το 10ο αιώνα. Οι παλαιότερές του αγιογραφίες, που έχουν ωστόσο επιζωγραφηθεί κατά το 18ο και 19ο αιώνα, ανάγονται στον 14ο αιώνα. Η µονή διαθέτει 12 εξωκκλήσια και 21 παρεκκλήσια, εκ των οποίων τα 5 είναι ενσωµατωµένα στο Καθολικό. Το κωδωνοστάσιο της µονής ανεγέρθη περί το 1427 και είναι το παλαιότερο σωζόµενο. Η µονή γνώρισε συχνές και ολιγόχρονες µεταβολές από το κοινοβιακό στο ιδιόρρυθµο σύστηµα και αντίστροφα ήδη από τα τέλη του 14ου αιώνα. Το 1989 επανήλθε στο κοινοβιακό σύστηµα.
Από τα κειµήλια της µονής ιδιαίτερα γνωστό είναι η τιµία Ζώνη της Παναγίας, που φυλάσσεται εκεί από τον 14ο αιώνα. Πολύτιµο ανάθηµα είναι και ο "Ίασπις", ένα ποτήρι, δώρο µάλλον του Μανουήλ Β΄ Παλαιολόγου, που έχει την ιδιότητα να µετατρέπει το νερό σε γαλάκτωµα ιαµατικό για το δάγκωµα φιδιού, καθώς επίσης και πολλά περίτεχνα άµφια και εκκλησιαστικά σκεύη. Αλλά και µια σειρά από θαυµατουργές εικόνες της Θεοτόκου όπως της Ελαιοβρύτισσας, της Κτητόρισσας, της Εσφαγµένης και της Παραµυθίας στολίζουν εξαίρετα το µοναστήρι. Η βιβλιοθήκη της Βατοπαιδίου έχει 1536 χειρόγραφα, 25 ειλητάρια, ένα µεγάλο αριθµό εγγράφων και έντυπα που ξεπερνούν τις 25,000. Εξαρτήµατα της µονής είναι 24 Κελλιά και οι ιστορικές σκήτες του Αγίου ∆ηµητρίου και του Αγίου Ανδρέα (Σεράι), παρά τις Καρυές. Οι µοναχοί της µονής ανέρχονται στους 110 (2008).

Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου 2009

Γιατί το χαμόγελο του Γέροντος Ιωσήφ είναι από την αιωνιότητα;

Λίγες ώρες μετά τον ενταφιασμό του Γέροντος Ιωσήφ δημοσιεύσατε στην ιστοσελίδα σας ένα άρθρο με τον τίτλο «Η κηδεία του μακαρίου Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού – Χαμόγελο από την αιωνιότητα» περιγράφοντας με λίγα λόγια το γεγονός βοηθούμενος και από λίγες φωτογραφίες. Η φωτογραφία του κεκοιμημένου, χαμογελαστός όχι μόνο με τα χείλη αλλά με όλη την έκφραση του προσώπου του, έκανε μεγάλη εντύπωση στον κόσμο και το βλέπουμε από τα άρθρα και σχόλια σε πολλές ιστοσελίδες. Και όντως συναντά κανείς νεκρούς με φωτεινό πρόσωπο, με ειρηνική έκφραση, με βαθειά ανάπαυση, αλλά πού το χαμόγελο; Αφ’ ενός όλοι οι πνευματικοί Πατέρες λένε ότι η ώρα του θανάτου είναι φοβερή για τον άνθρωπο, αφ’ ετέρου διαβάζουμε στα Γεροντικά ότι και οι πιο προχωρημένοι στην πνευματική ζωή, από ταπείνωση, δεν ξεθάρρευαν πριν περάσουν στην άλλη ζωή όπου δεν υπάρχει πια κίνδυνος. Επί πλέον ο Γέροντας Ιωσήφ ήταν καρδιοπαθής και πολύ ταλαιπωρημένος από την αρρώστια. Πώς λοιπόν κοιμήθηκε χαμογελώντας;
Η απάντηση είναι: ΟΧΙ, δεν κοιμήθηκε χαμογελώντας, αλλά ΧΑΜΟΓΕΛΑΣΕ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ.
Μετά συζήτηση με μερικούς πατέρες της Μονής, σας μεταφέρουμε την διήγηση του γεγονότος.
Οι δύο μοναχοί που ήταν μαζί του μέχρι την τελευταία στιγμή έτρεξαν να ειδοποιήσουν τον Γέροντα Εφραίμ και τους υπόλοιπους πατέρες και δεν πρόσεξαν τον κεκοιμημένο, ο οποίος έμεινε μάλιστα με το στόμα μισάνοιχτο.Ήρθαν λοιπόν να τον ετοιμάσουν σύμφωνα με το μοναχικό τυπικό. Ο Γέροντας Εφραίμ έδωσε εντολή να του αφήσουν το πρόσωπο ακάλυπτο. Οι πατέρες προσπάθησαν να του κλείσουν το στόμα, αλλά ήταν αργά, το στόμα παρέμενε ανοιχτό. Έδεσαν μάλιστα μία γάζα γύρο να του κρατήσει το στόμα κλειστό, αλλά μετά που το έβγαλαν το στόμα άνοιξε πάλι. Είχαν περάσει περίπου 45 λεπτά από την κοίμησή του.
- Γέροντα, θα φαίνεται άσχημο έτσι με το στόμα, τί να κάνουμε;
- Όπως είναι, μην του καλύψετε το πρόσωπο!Τον έραψαν στον μοναχικό μανδύα όπως συνήθως. Όλη η διαδικασία να τοποθετηθεί στον μανδύα και να ραφεί διάρκεσε άλλα περίπου 45 λεπτά. Στην συνέχεια έκοψαν το ύφασμα γύρω από το πρόσωπό του, κατά την εντολή, και βρήκαν τον Γέροντα όπως τον βλέπουν πλέον όλοι, χαμογελαστός. Τους άκουσε και τους έκανε και αυτό το μικρό χατήρι, για να μην τους λυπήσει; Ή ήθελε να μας δώσει μια ιδέα για αυτό που είδε και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται μετά την αναχώρησή του από την παρούσα ζωή;Το χαμόγελο του Γέροντος Ιωσήφ είναι το πρώτο υπερφυσικό γεγονός μετά την κοίμησή του και έγινε μεγάλη παρηγοριά για όλους. http://vatopaidi.wordpress.com/

Οι 20 μονές του Αγίου Όρους


Οι 20 μονές του Αγίου Όρους, κατά ιεραρχική αμετάβλητη τάξη, η οποία δεν μπορεί να αυξομειωθεί είναι : 1. της Μεγίστης Λαύρας, που ιδρύθηκε το 963 του Βατοπεδίου, που ιδρύθηκε το 972 των Ιβήρων, που ιδρύθηκε το 972 του Χιλανδαρίου, που ιδρύθηκε το 1197 του Διονυσίου, που ιδρύθηκε το 1375 του Κουτλουμουσίου, που ιδρύθηκε το 12° αιώνα του Παντοκράτορος, που ιδρύθηκε το 1363 του Ξηροποτάμου, που ιδρύθηκε το 970 του Ζωγράφου, που ιδρύθηκε γύρω στο 973 του Δοχειαρίου, που ιδρύθηκε γύρω στο 970 του Καρακάλλου που ιδρύθηκε στις αρχές του 11ου αιώνα του Φιλοθέου, που ιδρύθηκε γύρω στα τέλη του 10ου αιώνα της Σίμωνος Πέτρας, που ιδρύθηκε το πρώτο μισό του 14ου αιώνα1 του Αγίου Παύλου, που ιδρύθηκε το δεύτερο μισό του 10ου αιώνα του Σταυρονικήτα από το 1541 του Ξενοφώντος, που ιδρύθηκε στα τέλη του 10ου αιώνα του Γρηγορίου, που ιδρύθηκε πριν από τα μέσα του 14ου αιώνα του Εσφιγμένου, που ιδρύθηκε στα τέλη του 10ου αιώνα του Ρωσικού (Παντελεήμονος), που ιδρύθηκε το 10ο αιώνα και του Κωνσταμονίτου που ιδρύθηκε τον 11ο αιώνα.

Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου 2009

ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ


Το Άγιο Όρος βρέχεται προς ανατολή από τον Στρυμωνικό ή κόλπο του Ορφανού, προς δύση από τον Σιγγιτικό ή κόλπο του Αγίου Όρους, προς νότο από το Αιγαίο Πέλαγος και προς βορρά συνδέεται με το νομό Χαλκιδικής με χαμηλό ισθμό. Μια αγιορείτικη παράδοση αναφέρει πως καθώς η Παναγία ταξίδευε με τον Ευαγγελιστή Ιωάννη στο Βόρειο Αιγαίο, μια δυνατή τρικυμία τους έριξε στις ακτές του Άθω. Η Παναγία, εντυπωσιασμένη από τη φυσική ομορφιά, ζήτησε από τον Υιό και Κύριό Της να της χαρίσει την περιοχή. Στη θέση όπου αποβιβάστηκε η Παναγία κτίστηκε η Μονή των Ιβήρων και από τότε η χερσόνησος λέγεται και Περιβόλι της Παναγίας.
Την ονομασία Άγιον Όρος την συναντάμε τον 11ο αι. σε έγγραφο του βυζαντινού αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Θ' του Μονομάχου. Οι πρώτοι μοναχοί έφτασαν εδώ πριν από τον 9ο αι. και ζούσαν σε ασκητικές καλύβες ή απομονωμένες σπηλιές. Το 963 ιδρύθηκε η μονή Μεγίστης Λαύρας και μέχρι τα τέλη του 11ου αι. ο αριθμός των μοναστηριών είχε αυξηθεί σημαντικά. Το 12ο αι. ιδρύθηκαν μοναστήρια από μοναχούς ξένων Εθνικοτήτων: Ρώσους, 'Ιβηρες και Σέρβους. Την περίοδο της ακμής του, περίπου το 14ο αι. , υπολογίζεται πως στο Άγιον Όρος κατοικούσαν περισσότεροι από 50.000 μοναχοί.
Το Άγιον Όρος δε γλίτωσε από τις επιδρομές Λατίνων και των Τούρκων στη συνέχεια, στους οποίους υποδουλώθηκε το 1453. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας τα μοναστήρια έχασαν μεγάλο αριθμό των κατοίκων τους, ωστόσο κυρίως το 17ο και 18ο αι. έγιναν ξανά σημαντικό πνευματικό κέντρο της ορθοδοξίας.
Από την ίδρυση της Μεγίστης Λαύρας μέχρι το 16ο αι. είχαν κτιστεί και τα υπόλοιπα 20 μεγάλα μοναστήρια του Αγίου Όρους τα οποία λειτουργούν μέχρι σήμερα. Από αυτά τα 17 είναι ελληνικά, ένα είναι ρωσικό (Αγ. Παντελεήμονας), ένα βουλγάρικο (Ζωγράφου) και ένα σερβικό (Χιλιανδαρίου). Κάθε μοναστηριακό συγκρότημα περιβάλλεται από ψηλά τείχη και λειτουργεί σαν μια μικρή πολιτεία. Στο εσωτερικό τους εκτός από τον κεντρικό ναό βλέπουμε λειτουργικά κτίρια, παρεκκλήσια, ξενώνες, μαγειρεία, εστιατόρια, κελάρια, νοσοκομεία, γηροκομεία, σιδηρουργεία, ελαιοτριβεία κ.ά.
Στο Άγιον Όρος ο χρόνος κυλά με διαφορετικό ρυθμό απ' ο,τι στον υπόλοιπο κόσμο. Από τα 20 μοναστήρια τα 19 ακολουθούν το παλιό ημερολόγιο (13 ημέρες διαφορά) και μόνο η μονή Βατοπεδίου ακολουθεί το νέο. Το εικοσιτετράωρο αρχίζει με τη δύση του ήλιου κι όχι με την ανατολή εκτός από τη μονή Ιβήρων όπου θεωρούν αρχή της ημέρας την ανατολή. Οι 20 μονές με τη σειρά ιεραρχίας τους είναι οι εξής: Μεγίστης Λαύρας, Βατοπεδίου, Ιβήρων,Χιλιανδαρίου, Διονυσίου, Κουτλουμουσίου, Παντοκράτορα, Ξηροποτάμου, Ζωγράφου, Δοχειαρίου, Καροκάλλου, Φιλοθέου , Σίμωνος Πέτρας, Αγ. Παύλου, Σταυρονικήτα, Ξενοφώντος, Γρηγορίου, Εσφιγμένου, Αγ. Παντελεήμονα και Κωναταμονίτου. Αρκετοί μοναχοί ασκητεύουν σε ερημητήρια και σπηλιές, όπου προσεύχονται διαρκώς αυτόβουλα στερημένοι από το υλικά αγαθά. Ονομαστά ασκητάρια είναι τα Καρούλια, σπηλιές κρεμασμένες στους νότιους θαλασσοδαρμένους βράχους του Άθω όπου κατοικούν οι πιο αυστηροί ασκητές του ιερού βουνού.Σήμερα οι μοναχοί δεν ξεπερνούν τους 2.000 κι ανάμεσά τους υπάρχουν αρκετοί Ρώσοι, Βούλγαροι, Σέρβοι και Ρουμάνοι. Οι εκκλησίες του Αγίου Όρους έχουν υπέροχες τοιχογραφίες ζωγραφισμένες από σπουδαίους αγιογράφους, όπως ο Μανουήλ Πανσέληνος και ο Θεοφάνης Κρητικός. Σπουδαίοι και πολύτιμοι είναι οι θησαυροί και τα κειμήλια των μοναστηριών, με εικόνες, σπάνια χειρόγραφα και ιερές λειψανοθήκες, τα οποία ανακαλύπτει κανείς μετά από ώρες πεζοπορίας από τη μια μονή στην άλλη. Ωστόσο, η ομορφιά της φύσης αλλά και των ίδιων των θησαυρών που φυλάσσονται στα υπόγεια των μονών αξίζουν κάθε ταλαιπωρία.
Τι να πρωτοπεί κανείς για τα μοναστήρια αυτά που από μόνα τους είναι το πληρέστερο μουσείο Βυζαντινής Τέχνης στον κόσμο. Χιλιάδες είναι οι επισκέπτες που καταφτάνουν μαγεμένοι από το μεγαλείο και αναστατωμένοι από ιερό δέος να ζήσουν λίγες μέρες εδώ. Το Άγιον Όρος διοικείται από την Ιερή Κοινότητα με έδρα τις Καρυές οι οποίες από το 10ο αι. αποτελούν την πρωτεύουσα όπου συνεδριάζουν οι εκπρόσωποι των μοναστηριών και ρυθμίζουν τα εσωτερικά διοικητικά θέματα. Η πολιτική διοίκηση υπάγεται στο υπουργείο Εξωτερικών. Το σύστημα της διακυβέρνησης της μοναστικής πολιτείας στηρίζεται στα Επτά Τυπικά και ειδικότερα στον Καταστατικό Χάρτη που επικυρώθηκε από το ελληνικό κράτος το 1926.
Η Είσοδος στο Άγιον Όρος πραγματοποιείται μόνο από τη θάλασσα, από το λιμανάκι Δάφνη και την προβλήτα της μονής Ιβήρων. Η προσέγγιση θηλυκών στη χερσόνησο του ΄Αθω είναι ρητά απαγορευμένη. Οι γυναίκες που το επιθυμούν επιτρέπεται να κάνουν τον περίπλου της, χωρίς όμως να αποβιβαστούν . Οι 'Ελληνες μπορούν ελεύθερα να επισκέπτονται την περιοχή οι ξένοι όμως πρέπει να έχουν συστατική επιστολή της πρεσβείας της χώρας τους και ειδική άδεια εισόδου από το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών.
Ωστόσο, για να επισκεφθούμε και να παραμείνουμε στο Άγιον Όρος και τα μοναστήρια του πρέπει να πάρουμε ειδική άδεια, «διαμονητήριο», από την πρωτεύουσα της μοναστικής πολιτείας.
Στη Δάφνη και τις Καρυές υπάρχουν μικρά πανδοχεία τα οποία διαχειρίζονται μοναχοί, αλλά μπορούμε να κάνουμε χρήση του διαμονητήριου σας και να διανυκτερεύσουμε σε κάποια από τις μονές. Οι μετακινήσεις στην περιοχή του Αγίου Όρους γίνονται με τα πόδια ή με καΐκι κι ανάμεσα στη Δάφνη και τις Καρυές κυκλοφορεί λεωφορείο.
Ανάλογα με τον τρόπο με τον οποίο είναι οργανωμένη η ζωή τους, τα μοναστήρια διακρίνονται σε ιδιόρρυθμα και σι κοινόβια. Στα ιδιόρρυθμα κάθε μοναχός έχει το κελί του και την ατομική του περιουσία και φροντίζει ο ίδιος για τη ζωή του. Επικεφαλής στα ιδιόρρυθμα μοναστήρια βρίσκεται η επιτροπή και η σύναξη των προϊσταμένων. Στα κοινόβια μοναστήρια δεν υπάρχει ατομική ιδιοκτησία. Όλα εκεί είναι κοινά και τα μοναστήρια αυτά διοικούνται από τον ηγούμενο που εκλέγεται με μυστική ψηφοφορία.
Εκτός από τα 20 κυρίαρχα μοναστήρια, υπάρχουν ακόμη 9 σκήτες καθώς και πολλά κελιά, καλύβες, καθίσματα, ησυχαστήρια, ερημητήρια που είναι όλα τους υποτελή στα πρώτα. Έτσι, οι σκήτες, μοναστικά ιδρύματα, που δεν μπορούν να προαχθούν σε μοναστήρια, ιδρύθηκαν από τα μοναστήρια στο δικό τους έδαφος και έχουν περιορισμένο αριθμό μοναχών. Κάθε σκήτη αποτελείται από καλύβες. Στις καλύβες, διαβιούν τρεις μοναχοί.
Τά κελιά είναι επίσης μοναστικά ιδρύματα από ένα οικοδόμημα και ένα ναό. Στα κελιά ζουν τρεις μοναχοί και συντηρούνται από την καλλιέργεια της γης και από τα διάφορα χειροτεχνήματά τους.
Οι καλύβες αποτελούν την κοινοβιακή σκήτη. Υπάρχουν όμως και ξεχωριστές καλύβες, που τις παραχωρεί το μοναστήρι για ισόβια χρήση.
Τα καθίσματα είναι καλύβες. Κάθε καλύβα την παραχωρεί το μοναστήρι ισόβια σε ένα μοναχό.
Τα ησυχαστήρια είναι καθίσματα επάνω σε βράχους, σε σπηλιές ή μέσα σε βράχους. Εκεί μέσα περνάει ο ασκητής ολόκληρη τη ζωή του και συντηρείται με ότι τού φέρνουν οι άλλοι μοναχοί. Είναι φανερό πως ο ασκητής του ησυχαστηρίου περνάει την αυστηρότερη μορφή της μοναχικής ζωής. Τα περισσότερα ησυχαστήρια βρίσκονται στο νότιο μέρος της χερσονήσου του Αγίου Όρους.

Άδεια αναδημοσίευσης:

Κάθε Αναδημοσίευση επιτρέπεται υπό τον όρο ότι θα γίνεται αναφορά προέλευσης του ληφθέντος περιεχομένου από τον παρόντα Ιστοτόπο με παραπομπή (link).